බටහිර ආසියානු රටක් වන ලෙබනනයේ මේ මොහොතේ බරපතල ආර්ථික අර්බුදයක් මතුව පවතී. ජලය ආහාර වලට වඩා 8 ගුණයක් මිල අධික වී ඇත. ආහාර ද්‍රව්‍ය වල සිට ඩීසල්-පෙට්‍රල්, ගෑස් සහ එදිනෙදා භාණ්ඩ දක්වා මිනිසුන්ට පැය 4 සිට 6 දක්වා පෝලිමේ සිටීමට සිදු වේ. අවුරුද්දකට පෙර, ලෙබනන් පවුම් 1000 කට  ලබාගත හැකි පාන්. දැන් ලෙබනන් පවුම් 6000 ක් (රුපියල් 800 ක් පමණ) ලබා ගන්නට සිදුව ඇත.


රජයෙන් සපයන විදුලිය පැය 24 තුළ එන්නේ පැය එකකි. කාර්යාල වැඩ වලින් තුනෙන් එකක් පමණක් සිදුවේ.කොරෝනා වසංගතය මධ්‍යයේ සෞඛ්‍ය සේවා අස්ථායි වී ඇත. ළමයින්ට පාසල් යාමට නොහැකිය. මෙම තත්ත්වය දින කිහිපයක් හෝ මාස කිහිපයක් නොව මාස ගණනාවක් තිස්සේ පවතී. මේ සියල්ල මධ්‍යයේ නජීබ් මිකාටි බ්‍රහස්පතින්දා ලෙබනනයේ නව අගමැතිවරයා බවට පත්විය. ඔහු රටේ ධනවත්ම මිනිසා ය.

ඔහු දෙවරක් මෙම තනතුර දැරීය. ඔහුට සමීප සමහර කැබිනට් මණ්ඩල සාමාජිකයින් ද පත්කර ඇතැයි නිවේදනය කර ඇත. පසුගිය වසරේ අගෝස්තු 4 වෙනිදා බේරූට්හි සිදු වූ විශාල පිපිරීමකින් පුද්ගලයින් 200 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගියහ. මෙයින් පසු රටේ දේශපාලන ගැටුම් හේතුවෙන් කිසිදු පක්ෂයකට රජයක් පිහිටුවීමට නොහැකි විය. රට පාලනය කරන්නට අවස්ථා 3 කදී අගමැතිවරුන් 3 දෙනෙකු තීරණය කිරීමට පාර්ලිමේන්තුවට බල කෙරුනි.

ජනවාරියේ ලෙබනන් පවුම් 1000 ට තිබූ ඩීසල්-පෙට්‍රල් ලීටරයක් ​​දැන් ලීටරයකට ලෙබනන් පවුම් 6500 ක් වී තිබේ. රටේ ජනගහනයෙන් 78% ක් දරිද්‍රතාවයට මුහුණ දී සිටිති. මෙම අර්බුදය අවුල් සහගත තත්වයක ආරම්භය විය . දිවි ගලවා ගැනීම සඳහා මිනිසුන්ට අවුල් ජාලාවකට මුහුණ දෙන්නට සිදුව ඇත.

ලෝක බැංකුව අනාවැකි පළ කළේ පසුගිය වසර 150 තුළ ලෙබනනය දැනට ලෝකයේ දරුණුම තත්ත්වයේ අර්ථිකයේ පවතින බවයි. පසුගිය වසර දෙකක ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් ලෙබනනයේ තත්වය වඩාත් නරක අතට හැරුණි. මේ පමණක් නොව දහස් ගණන් ජනයා රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල විරෝධතාවයේ යෙදී සිටිති. කෝලාහල ද සිදු වේ. මෙම ජනතාව ප්‍රාදේශීය පාලනාධිකාරියෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ තමන්ට ආරක්ෂිත ජීවිතයක් සහ ආහාරයක් ලබා දෙන ලෙසයි. එහි තත්වය කෙතරම් නරක අතට හැරී ඇත්ද යත් උතුරේ ට්‍රිපොලි නගරයේ සහ වෙනත් ප්‍රදේශ වල හමුදාව යෙදවීමට සිදු වී ඇත.



ආර්ථික අර්බුදයට ප්‍රධානතම හේතුව වූයේ 1975 සිට 1990 දක්වා පැවති සිවිල් යුද්ධයෙන් පසුවත් බලයට පත් වූ රජයන් දිගින් දිගටම ණය ගැනීමයි. එසේම අනවශ්‍ය පරිදි මුදල් අච්චු ගැසීමෙන් මෙහි බර වැඩි කළේය. මහ බැංකු කඩා වැටුණු අතර ආර්ථිකය කඩා වැටුණි.
රටේ මුදල් වන ලෙබනන් පවුම 2019 සිට 90% කින් පහත වැටී ඇත. එනම් මිනිසුන්ගේ රුපියල් 100 ක පිරිවැය දැන් ඉතිරිව ඇත්තේ රුපියල් 11 ක් පමනි. මිනිසුන්ගෙන් අඩක් දුප්පත් වූහ.
එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක ආහාර වැඩසටහනට අනුව, 2019 ඔක්තෝම්බර් මාසයෙන් පසු ආහාර මිල සියයට 600 කින් ඉහළ ගොස් තිබේ. වසර 4 ක් තුළ රටේ ආර්ථිකය 30% කින් පහත වැටී ඇත. මේ වසරේදීත් එය 12%කින් අඩු විය හැකිය.
සමාජ කටයුතු ඇමති රම්සි මවුචර්ෆිහ් පැවසුවේ ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් රටේ ජනතාවට 75% කගේ උපකාර අවශ්‍ය බවයි. කොරෝනා මෙම අර්බුදය බලවත් කර තිබේ.

ආර්ථික අර්බුදය, විදුලිය සහ ඉන්ධන හිඟය පමණක් නොව මෙහි ඇත්තේ සීමිත ජල ප්‍රමාණයකි.
ඉන්ධන මිල 70%කින් වැඩි විය. ගෙවිය යුතු ණය කෝටි ලක්ෂ 6.6 කි ලෙබනනයේ ණය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට වඩා 170% වැඩිය
ජනගහනය මිලියන 69 ක් වන අතර ඉන්  36 ක ජනතාවට ආධාර අවශ්‍ය වී ඇත. මිලියන 17 ක් ජනතාව දැඩි අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටිති.
(ඉකොනොමික් ටයිම්ස් ඇසුරිනි - gossiplankanews.com )