එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය සහ ඕස්ට්‍රේලියාව චීනයට මුහුණ දීම ඉලක්ක කරගත් ත්‍රෛපාර්ශ්වික ආරක්‍ෂක හවුල්කාරිත්වයක් පිහිටුවන බව ඊයේ නිවේදනය කෙරිණි.පැරණි සන්ධානයක ඊළඟ තීරණාත්මක පියවර ලෙස ඔවුහු මෙය ප්‍රකාශයට පත් කළ බව බ්‍රිතාන්‍යයේ පළවන ‘ද ගාර්ඩියන්‘ වාර්තා කර තිබේ.
‘ඕකස්‘ නමින් හැඳින්වෙන මෙම වැඩසටහන එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් සහ අගමැතිවරුන් වන බොරිස් ජොන්සන් සහ ස්කොට් මොරිසන් විසින් ඒකාබද්ධව නිවේදනය කරන ලද අතර, එය වීඩියෝ සම්මන්ත්‍රණයක සාකච්ඡාවකටද සම්බන්ධ විය.

ඉදිරියේදී මේ වෙනුවෙන් ඕස්ට්‍රෙලියාවේ ඇඩිලේඩ්හි න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන සබ්මැරීන තැනීමට අපේක්ෂා කරන බවද වාර්තා විය.

ඇඩිලේඩ් හි ඉදි කෙරෙන නව න්‍යෂ්ටික සබ්මැරීන් බලඇණිය එකලස් කිරීම සඳහා ඉදිරි මාස 18 තුළදී රටවල් තුනේම කණ්ඩායම් ඒකාබද්ධ සැලැස්මක් සකස් කරන බව මොරිසන් පැවසීය. මෙම ව්‍යාපෘතිය මඟින් න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරක මඟින් සබ්මැරීන ඇති ලොව හත්වන රට බවට ඕස්ට්‍රේලියාව පත් කෙරේ.



"ඕස්ට්‍රේලියාවේදී අපේ න්‍යෂ්ටික භාරකාරත්වයේ වගකීම ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අප කළ යුතු දේ පිළිබඳ දැඩි පරීක්‍ෂණයක් මෙයට ඇතුළත් වේ" යනුවෙන් ඕස්ට්‍රේලියානු අගමැතිවරයා න්‍යෂ්ටික ඉන්ධන හසුරුවා ගැනීමේ ජාත්‍යන්තර ගිවිසුම් බැඳීම් ගැන සඳහන් කළේය. මොරිසන් තවදුරටත් මෙසේ පැවසීය: “නමුත් මා පැහැදිලිව කිව යුතුයි ඕස්ට්‍රේලියාව න්‍යෂ්ටික අවි ලබා ගැනීමට හෝ සිවිල් න්‍යෂ්ටික හැකියාවක් ඇති කර ගැනීමට උත්සාහ කරන්නේ නැත.‘
නායකයින් තිදෙනාගෙන් කිසිවෙකු චීනය ගැන සඳහන් නොකළ නමුත් මෙම පියවර දකුණු චීන මුහුදේ චීනයේ ව්‍යාප්තිවාදී ව්‍යාපාරයට සහ තායිවානය කෙරෙහි වැඩි වැඩියෙන් සටන් කිරීමේ ප්‍රතිචාරයක් වූ බවට සැකයක් නැතැයි ගාඩියන් පුවත්පත විස්තර කර තිබේ.
මෙම සාකච්ඡාවේදී ඇමරිකානු ජනපති බයිඩන් පැවසූයේ
‘කලාපයේ වර්තමාන මූලෝපායික වාතාවරණය සහ එය කෙසේ විකාශනය විය යුතුද යන කාරණා දෙකම ආමන්ත්‍රණය කිරීමට අපට හැකි විය යුතුය,

මන්ද අපේ සෑම ජාතීන්ගේම මෙන්ම ලෝකයේම අනාගතය රඳා පවතින්නේ නිදහස් හා විවෘත ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපය තුළ නොනැසී පැවතීම සහ සමෘද්ධිමත් වීම මත ය”

ලන්ඩනයේ සිට කතා කරමින් ජොන්සන් පැවසුවේ "අපි භූගෝලීය වශයෙන් වෙන් විය හැකි" නමුත් රටවල් තුන "ස්වාභාවික මිත්‍රයින්" බවත් එම සන්ධානය "නව ආරක්ෂක හවුල්කාරිත්වයක් ඇති කරන බවත් රැකියා හා සමෘද්ධිය ඇති කරන බවත්" ය.
( ද ගාර්ඩියන් ඇසුරිනි -  gossiplankanews.com )
වැඩිදුර විස්තරය මූලාශ්‍ර ලිපිය
https://www.theguardian.com/australia-news/2021/sep/15/australia-nuclear-powered-submarines-us-uk-security