heat-wave-in-europe

දේශගුණික විපර්යාස හේතුවෙන් යුරෝපයේ රටවල් රැසක අධික උණුසුම් තත්වයක් වර්ධනය වී ඇති අතර පසුගිය දින කිහිපයේ දහසකට වැඩි පිරිස් මියගොස් ඇති  බවට ගණං බලා ඇත.

එක්සත් රාජධානියේ හදිසි තත්වයක්  සමග රතු නිවේදනයක් නිකුත් කර ඇත. උෂ්ණාධික තත්ත්වයෙන් වළකින ලෙස ද ජනතාවට දැනුම් දී තිබේ. පෘතුගාලය, ස්පාඤ්ඤය, ප්‍රංශය, ක්‍රොඒෂියාව වැනි රටවල ලැව් ගිනි ඇවිළී ඇත. මේ නිසා උෂ්ණත්වය ශීඝ්‍රයෙන් ඉහළ යමින් පවතී.

එක්සත් රාජධානියේ, බ්‍රිතාන්‍යයේ ප්‍රථම “අධික රතු පැහැ” (Extreme Red) තාප අනතුරු ඇඟවීම ගැන සාකච්ඡා කිරීම සඳහා හදිසි කැබිනට් රැස්වීමක් සෙනසුරාදා කැඳවන ලදී. ප්‍රංශයේ, එක් නීති සම්පාදකයෙක්, උණුසුම් කාලගුණය විස්තර කළේ “නිරය” (hell)ලෙසයි. පෘතුගාලයේ, අගමැති අනතුරුදායක ලැව් ගිනි ගැන කලබලයට පත්ව ඇති අතර එය සීරුවෙන් නිරීක්ෂණය කරයි.

මේ සතියේ බටහිර යුරෝපයේ උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 40 ඉක්මවීමට නියමිතව ඇති හෙයින්, ලෝකයේ වෙනස් වන දේශගුණයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස විද්‍යාඥයන් පවසන පරිදි, වඩාත් බුබුළු සහිත ගිම්හාන තාපයේ බලපෑම් සමඟ දකුණු යුරෝපය දැනටමත්  අධික උනුසුම් කර ඇත.

මධ්‍යධරණී මුහුද හරහා, ගිනි නිවන භටයින් ලැව් ගිනි පාලනය කිරීමට අරගල කර ඇත, ගංගා සිඳී ගොස් ඇති අතර දහස් ගණනක් ජනයා ඔවුන්ගේ නිවෙස්වලින් ඉවත් කර ඇත. මේ වන විට ස්පාඤ්ඤයේ 360 කට අධික පිරිසක් තාපය ආශ්‍රිත බලපෑම්වලින් මිය ගොස් ඇති අතර පෘතුගාලයේ 650 දෙනෙකුට වඩා වැඩි පිරිසක් මියගොස් ඇති බව ප්‍රාදේශීය මාධ්‍ය වාර්තා කරයි.



උෂ්ණත්වය - සෙමින් චලනය වන අධි පීඩන ප්‍රදේශයක ප්‍රතිඵලයක් බව කියැවේ. උතුරු අප්‍රිකාවෙන් දැවෙන වාතය ඉහළට ගෙන ඒම නිසා ඇතිව තිබේ. මේ සතියේ දිගටම උතුරු හා නැගෙනහිර දෙසට ප්‍රංශය, ජර්මනිය, බෙල්ජියම සහ එක්සත් රාජධානිය දෙසට ගමන් කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

යුරෝපයේ තාප තරංගයේ බලපෑම දැනෙන රටවල් පහක් ගැන විස්තර මෙසේය.

පෘතුගාලය
පෘතුගීසි රජය ඉරිදා දිනයේදී අනතුරු ඇඟවීමේ මට්ටම අඩු කළේ කාලගුණික තත්ත්වයන් වැඩිදියුණු වීම නිසා වුවත් මෑත දිනවලදී සියගණනක් ලැව්ගිනි හටගෙන ඇත.
පෝටෝ හි බොහෝ ඊසාන දෙසින් සිකුරාදා සහ සෙනසුරාදා නව ගිනිදැල් 250 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් වාර්තා වූ නමුත් ඉරිදා රජය ප්‍රකාශ කළේ ඉදිරි දිනවලදී උෂ්ණත්වය අංශක 8 කින් අඩු විය හැකි බවයි. අනතුරු ඇඟවීමේ මට්ටම අඩු කිරීම ගොවීන්ට උදේ සහ සවස ගිම්හාන භෝග අස්වැන්න නෙළා ගැනීමට ඉඩ සලසයි.

රොයිටර් පුවත් සේවයට අනුව, පෘතුගීසි සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය සෙනසුරාදා රාත්‍රියේ ප්‍රකාශ කළේ පෙර සතියේ උණුසුම හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 650 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගොස් ඇති බවත් බොහෝ මරණ සිදුවී ඇත්තේ වැඩිහිටියන් අතර බවත්ය. ජූලි 7 සහ 13 අතර සෑම විනාඩි හතළිහකටම එක් පුද්ගලයෙක් මිය ගියේය.

පෘතුගාලයේ මධ්‍යයේ ලූසා බදාදා වාර්තාගත අංශක 46.3ක් වාර්තා කළේය. ග්‍රාමීය ලැව් ගිනි ඇතිවීමේ උපරිම අවදානමක් ඇති මහ නගර සභා සියයකට වඩා වැඩි ප්‍රධාන භූමියේ දිස්ත්‍රික්ක 18 න් 16 ක රජය රතු අනතුරු ඇඟවීමක් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. පෘතුගාලයේ අග්‍රාමාත්‍ය ඇන්ටෝනියෝ කොස්තා ලැව්ගිනි නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා මොසැම්බික්හි සැලසුම් කර තිබූ රාජ්‍ය සංචාරය අවලංගු කළේය.

Torre de Moncorvo හි ගින්නක් සමඟ සටන් කරමින් සිටියදී ඔහුගේ ගුවන් යානය කඩා වැටීමෙන් සිකුරාදා මියගිය ගිනි නිවන නියමුවෙකු වන André Serra හට Costa උපහාර දැක්වීය.

"කාලගුණ විද්‍යාත්මක අර්ථයෙන් පෙර නොවූ විරූ තත්වයකට අපි මුහුණ දී සිටිමු" යැයි සිවිල් ආරක්ෂාව පිළිබඳ ජාතික අණදෙන නිලධාරී ඇන්ඩ්‍රේ ෆර්නැන්ඩස් සෙනසුරාදා පැවසීය.
යුරෝපා සංගමයේ සිවිල් ආරක්ෂණ යාන්ත්‍රණය යටතේ ඉතාලිය පෘතුගාලයට ගිනි නිවන ජෙට් යානා දෙකක් යවා ඇත.




ස්පාඤ්ඤය

ස්පාඤ්ඤයේ විශාල ප්‍රදේශයක වෙනම ලැව්ගිනි 30ක් පමණ පැතිරෙමින් පවතින අතර දැනටමත් දින කිහිපයක සිට ඇතැම් ස්ථානවල උෂ්ණත්වය අංශක 40ට වඩා ඉහළ ගොස් ඇත.

අධික උෂ්ණත්වය හේතුවෙන් ජූලි 10 සිට ජූලි 15 දක්වා කාලය තුළ පුද්ගලයින් 360 ක් පමණ මිය යන්නට ඇති බව Carlos III මහජන සෞඛ්‍ය ආයතනය ඇස්තමේන්තු කර ඇත. මියගිය අය අතර මැඩ්රිඩ් නගර සභාවේ වීදි පිරිසිදු කරන්නෙකු ලෙස සේවය කරමින් සිටි 60 හැවිරිදි පුද්ගලයෙක් සිකුරාදා කඩා වැටී ඇත. ඔහු සොයා ගන්නා විට ඔහුගේ සිරුරේ උෂ්ණත්වය අංශක 41.6ක් විය.

ස්පාඤ්ඤ අග්‍රාමාත්‍ය Pedro Sánchez සඳුදා බටහිර ස්පාඤ්ඤයේ Extremadura ප්‍රදේශයේ සංචාරය කිරීමට නියමිත අතර ලැව්ගිනිවලින් බේරීම සඳහා ජනතාව ඉවත් කර ඇත.

ලැව්ගිනි හේතුවෙන් දැනටමත් දකුණු හා බටහිරින් Andalusia සහ Extremadura සිට, Castilla-La Mancha සහ Castilla y Leon මධ්‍යම ප්‍රදේශ හරහා සහ නැගෙනහිරින් Murcia සහ Valencia ප්‍රදේශය හරහා හෙක්ටයාර් 14,000 ක භූමි ප්‍රමාණයක් විනාශ වී ඇත.

ස්පාඤ්ඤයේ වයඹ දෙසින් පිහිටි කඳුවැටියක් වන Sierra de la Culebra හි වනාන්තර ප්‍රදේශයෙන් අඩක් පමණ ගිනිගෙන ඇත - එය ස්පාඤ්ඤ ඉතිහාසයේ වාර්තා වූ විශාලතම ගින්න බවට පත් කරමින්, Figueruela de Arriba හි ප්‍රදේශ තවමත් ඇවිලෙමින් පවතී.

ජනප්‍රිය සංචාරක ගමනාන්තයක් වන දකුණු ස්පාඤ්ඤයේ Costa del Sol ආසන්නයේ, Sierra de Mijas කඳුවැටියේ පැතිර ගිය ලැව් ගින්නක් හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 2,300 කට පමණ පලා යාමට සිදු විය.

අධික වර්ෂාපතනයේ ඌනතාවය නිසා ස්පාඤ්ඤයේ ජලාශ මේ බදාදා මුළු ධාරිතාවෙන් සියයට 44.4 ක් විය - පසුගිය දශකය තුළ මෙම කාල සීමාව තුළ සාමාන්‍යයෙන් සියයට 65.7 ක් වූ බව බලධාරීහු පවසති.




ඉතාලිය

ඉතාලියේ දිගම ගංගාව වන පෝ ගඟ මාස ගණනාවකට පසු අධික වර්ෂාපතනයක් නොමැතිව වාර්තාගත අඩු ජල මට්ටමකට පැමිණ තිබේ. ඇල්ප්ස් කඳුකරයේ සිට ඇඩ්‍රියාටික් මුහුද දක්වා විහිදෙන, අත්‍යවශ්‍ය ජල මූලාශ්‍රය පානීය, වාරිමාර්ග සහ ජල විදුලි බලය සඳහා යොදා ගනී. උතුරු ඉතාලියේ Piedmont ප්‍රදේශයේ, නගර සභා 170කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් ජල පරිභෝජනය පිළිබඳ ආඥාපනත නිකුත් කර ඇත, නැතහොත් නිකුත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇත, එනම් ආහාර, ගෘහ පරිහරණය සහ සෞඛ්‍ය සේවා හැර අනෙකුත් සියලුම භාවිතයන් තහනම් කිරීම යන්නයි. පොදු හෝ පෞද්ගලික උද්‍යානවල  කාර් සේදීම සඳහා ජලය භාවිතා කරන ඕනෑම අයෙකුට යුරෝ 500 දක්වා දඩ මුදලක් නියම කළ හැකිය.

ඉතාලියේ රජය උතුරේ බොහෝ ප්‍රදේශවල හදිසි තත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.
සෙනසුරාදා, බිෂොප් එන්රිකෝ සොල්මි ගං ඉවුරේ පුද්ගලිකව පීඩාවට පත් වූ පවුල් සම්බන්ධයෙන් දේව මෙහෙයක් පැවැත්වීය. පෙරහැර අවසන් වූයේ ජලයට ආශීර්වාද කිරීම සහ වර්ෂාව සඳහා යාච්ඥා කිරීමෙනි

ප්‍රංශය

ප්‍රංශයේ, ගිරොන්ඩේ දෙපාර්තමේන්තුවේ ලැව්ගිනි ඇවිළෙන බැවින්, රටේ නිරිතදිග ප්‍රදේශවලින් පුද්ගලයන් 14,000කට වැඩි පිරිසක් ඉවත් කර ඇත.

ප්‍රාදේශීය මාධ්‍යවලට අනුව, ප්‍රධාන ලැව්ගිනි තුනක් තවමත් ක්‍රියාත්මක වන අතර ඉරිදා වන විට හෙක්ටයාර් 11,000 කට ආසන්න භූමි ප්‍රමාණයක් දැවී ගොස් ඇති අතර එහිදී මිස්ට්‍රල් ලෙස හැඳින්වෙන දකුණු සුළඟ පැතිරීමට ඉන්ධන සපයයි. කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් බ්‍රිටනි සිට බටහිර වෙරළට පහළින් පිහිටි තාප තරංග රතු අනතුරු ඇඟවීමේ දෙපාර්තමේන්තු 15 ක් ද, ප්‍රංශයේ වයඹ දෙසින් සිට කෝට් ඩි අසුර් දක්වා තවත් දෙපාර්තමේන්තු 51 ක් තැඹිලි අනතුරු ඇඟවීම් ද තබා ඇත. ගිරොන්ඩේ ප්‍රාදේශීය ප්‍රාන්තය ඉරිදා පැවසුවේ “තත්වය තවමත් ඉතා අහිතකර ය.

ඉරිදා බ්‍රිටනි හි වයඹ දිග ප්‍රදේශයේ උෂ්ණත්වය අංශක 40 දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

හරිත ප්‍රංශ නීති සම්පාදක මෙලනි වෝගල් ට්වීට් කළේ පස මතුපිට උෂ්ණත්වය ස්පාඤ්ඤයේ අංශක 59 ක් සහ ප්‍රංශයේ දකුණේ අංශක 48 ක් ලෙස මනිනු ලැබූ බවයි. “මෙය ගිම්හානය පමණක් නොවේ,” ඇය ලිවීය. "එය අපායක් පමණක් වන අතර අපගේ දේශගුණික අක්‍රියතාවය දිගටම කරගෙන ගියහොත් ඉතා ඉක්මනින් මිනිස් ජීවිතයේ අවසානය බවට පත්වනු ඇත."



එක්සත් රාජධානිය

බ්‍රිතාන්‍යයේ රජයේ නිලධාරීන් අනතුරු අඟවා ඇත්තේ සඳුදා සහ අඟහරුවාදා දිනවල එහි ඉතිහාසයේ උණුසුම්ම දින සඳහා රට සූදානම් විය යුතු බවත්, උෂ්ණත්වය වාර්තාගත අංශක 40 දක්වා ඉහළ යනු ඇති බවත්ය. කාලගුණ විද්‍යා කාර්යාලය සුවිශේෂී උණුසුම සඳහා ප්‍රථම වරට රතු අනතුරු ඇඟවීමක් නිකුත් කළේය, එයින් අදහස් වන්නේ අවදානමට ලක්විය හැකි පුද්ගලයින්ට පමණක් නොව සෞඛ්‍ය සම්පන්න පුද්ගලයින්ට රෝග හා මරණයට ගොදුරු විය හැකි බවයි.

හදිසි කැබිනට් රැස්වීමක් සෙනසුරාදා පැවැත්වුණේ උණුසුම් තරංගය ගැන සාකච්ඡා කිරීම සඳහා ය. කැබිනට් අමාත්‍ය කිට් මෝල්ට්හවුස් පැවසුවේ, “පාසල්, සෞඛ්‍ය සහ හදිසි සේවා මෙන්ම ප්‍රධාන සිදුවීම් සහ එක්සත් රාජධානියේ ප්‍රවාහන ජාල සඳහා සහාය වීම” ඇතුළුව “නිවැරදි හදිසි අවස්ථා” ඇති බව සහතික කිරීමට එක්සත් රාජධානිය උත්සාහ කරන බවයි.

කාලගුණ කාර්යාලයේ ප්‍රකාශක ග්‍රැහැම් මැඩ්ජ් අවදානමට ලක්විය හැකි ඥාතීන් හෝ අසල්වාසීන් සිටින පුද්ගලයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ “ඔවුන් සුදුසු ක්‍රියාමාර්ග ක්‍රියාත්මක කරන බවට වග බලා ගන්නා ලෙසයි… මන්ද එය රතු අනතුරු ඇඟවීමේ ප්‍රදේශයේ වනු ඇතැයි අප සිතන පරිදි පුරෝකථනය වේ නම්, මිනිසුන්ගේ ජීවිත අවදානමේ පවතී.”

රටේ දකුණු ප්‍රදේශයේ පාසල් වසා දැමීම සහ කැඩී යාම සීමා කිරීම සඳහා ජාලයේ සමහර කොටස්වල දුම්රිය වේග සීමා කිරීම් ඇතුළු ක්‍රියාමාර්ග කිහිපයක් රජය විසින් යෝජනා කර ඇත.

එක්සත් රාජධානියේ වාර්තා වූ වැඩිම උෂ්ණත්වය 2019 ජූලි 25 වන දින කේම්බ්‍රිජ් හි 38.7 °C විය. දැන් මෙහි කාලගුණ විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව පවසන්නේ මෙම වාර්තාව බිඳ වැටී ඇති බවයි. උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 40 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇත. පවතින බරපතළ තත්ත්වය හමුවේ දහස් ගණනකට සිය නිවෙස්වලින් ඉවත් වන ලෙස දැනුම් දී තිබේ. ගලවා ගැනීමේ කණ්ඩායම් බොහෝ ස්ථානවල ජනතාව ඉවත් කිරීමේ කාර්ය බහුලයි.