ලොව විශාලතම ගිනි කන්ද විදාරණය වීමත් සමඟ හවායිහි වරින්වර භූමිකම්පා

ලොව විශාලතම සක්‍රීය ගිනි කන්ද  වන හවායි හි මවුනා ලෝවා වසර 40 කට පමණ පසු පළමු වරට පුපුරා යාම සිදුවූයේ ඉරිදාය.දැන් වාර්තා වන්නේ ඒ අවට භූමිකම්පා විශාල වශයෙන් මතුව ඇති බවයි - ඉන් එකක් රික්ටර් මාපකයේ 4.2 ක භූමිකම්පාවක් විය.
 ඉරිදා (නොවැ. 27) රාත්‍රියේ ගිනිකන්දේ මොකුවාවියෝ හි කැල්ඩෙරාහිදී පුපුරා යාමෙන් පසු කලාපය පුරා ලාවා පැතිරීමක් සිදුවී ඇත. හවායි හි බිග් අයිලන්ඩ් ප්‍රදේශවාසීන් සඳහා නිලධාරීන් විසින් අළු වැටීමේ උපදේශනයක් නිකුත් කර ඇති අතර නිවැසියන්ගෙන් විමසිලිමත් වන ලෙස ඉල්ලා ඇත.
හවායි හි සංචාරක නියෝජිතායතනයට අනුව ලාවා ගලායාම පුපුරා යාමෙන් පහළට ජීවත් වන පුද්ගලයින්ට මේ දක්වා කිසිදු අවදානමක් ඇති කර නොමැති අතර ගුවන් ගමන්වලටද දැනට බලපෑමක් නැත .

එක්සත් ජනපද භූ විද්‍යා සමීක්ෂණ (USGS) හි නිලධාරීන්  අනතුරු ඇඟවූයේ, "අතීත සිදුවීම් මත පදනම්ව, මවුනා ලෝවා පුපුරා යාමේ මුල් අවධීන් ඉතා ගතික විය හැකි බවත් ලාවා ගලා යාමේ පිහිටීම සහ ප්‍රගතිය වේගයෙන් වෙනස් විය හැකි බවත්ය"
Mauna Loa හවායි හි විශාල දූපතෙන් අඩකට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් අත්පත් කර ගන්නා භූමියකි.
USGS ට අනුව  1843 දී ලේඛනගත පිපිරුමේ සිට 33 වතාවක් පිපිරී ඇති මෙම ගිනි කන්ද අවසන් පිපිරීම 1984 දී හිලෝ නගරයට ආසන්නව ලාවා ගලා යාමක් ලෙස වාර්තා කර තිබේ. ඉන් පසුව, මෞනා ලෝවා, වාර්තාගත ඉතිහාසයේ එහි දීර්ඝතම නිද්‍රා කාලයට පිවිසියේය .

භූ විද්‍යාඥයින් විසින් භූමිකම්පා සංඛ්‍යාතයේ ඉහළ යාමක් නිරීක්ෂණය කළ බැවින්, සැප්තැම්බර් මාසයේ සිට පිපිරීමක් පිලිබඳ අනතුරු ඇඟවීමේ සංඥා ක්‍රමයෙන් වැඩි වී තිබුණි. මෙය ජුනි මාසයේදී දිනකට භූමිකම්පා පහක් හෝ 10ක් සමඟ ආරම්භ වූ අතර ඔක්තෝබර් මාසයේදී දිනකට භූමිකම්පා 40ක් දක්වා වර්ධනය විය.