වෙළෙඳපොළ හැසිරීම පිලිබඳ ප්‍රධාන පෙළේ මාධ්‍ය ආයතනයක් වන Nikkei Asia මගින් ශ්‍රී ලංකාව අයිඑම්එෆ් ණය ලබාගැනීම සම්බන්ධ පළ කළ විශ්ලේෂණාත්මක වාර්තාවක් මේ සමග පළවේ.
ශ්‍රී ලංකාව IMF ණය සමඟ දුර්වල වාර්තාවක් පවත්වාගොස් තිබීමත් පෙර වැඩසටහන් 16 න් නවයක් (9) පමණක් සම්පූර්ණ කර 07 ක්ම අතරමග කඩාකප්පල් කර තිබීමත් නිසා මෙවර ණය ලබාදුන්නේ අතිශය දැඩි කොන්දේසි හා අඛණ්ඩ අධීක්ෂණය මත බව මෙම වාර්තාවේදී හෙළි කර තිබේ.
ප්‍රතිසංස්කරණ හා දූෂණයට පිළියම් යෙදීමට ප්‍රතිඥා දෙමින් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙන් ඩොලර් බිලියන 3 කට ආසන්න ණයක් ලබා ගැනීමෙන් පසු රට “අලුත් ගමනක් ආරම්භ කරන” බව ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ බදාදා පාර්ලිමේන්තුවට පැවසීය.
IMF හි විස්තීරණ අරමුදල් පහසුකම ශ්‍රී ලංකාවේ ජාත්‍යන්තර පිළිගැනීම ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කරන බවත් රට බංකොලොත් නොවන බව සහතික කරන බවත් කියා ඇති ජනපතිවරයා බැංකුවලට ජාත්‍යන්තර පිළිගැනීම නැවත ලබා ගැනීමට උපකාරී වනු ඇතැයි දේශනයකදී පැවසීය. "මෙය අඩු පොලී ණය සඳහා අවස්ථා නිර්මාණය කරනු ඇත, විදේශ ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සහ ශක්තිමත් නව ආර්ථිකයක් සඳහා පදනම දමනු ඇත."
වික්රමසිංහ පැවසුවේ ඩොලර් මිලියන 330ක පමණ පළමු මුදල් ලබාදීම ලැබී ඇති බවයි.
මේ සියල්ල සිදුවන්නේ ශ්‍රී ලංකාව සහ එහි ණයහිමියන්, විශේෂයෙන්ම චීනය අතර මාස ගනනාවක දැඩි සාකච්ඡා වලින් පසුව වොෂින්ටනයේ දීය. සඳුදා ඇපදීම අනුමත කිරීමට එහි රැස්වූ IMF මණ්ඩලයේ තීරණය ගෙන ඇත. එක්සත් ජනපදයේ අන්තර්ජාල මාධ්‍ය හමුවක් අමතමින් දකුණු ආසියානු දිවයිනේ 1948 නිදහසින් පසු දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදය ගැන ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ශ්‍රී ලංකාව සඳහා වූ ජ්‍යෙෂ්ඨ මෙහෙවර ප්‍රධානී බෲයර් සහ දූත මණ්ඩල ප්‍රධානී මසාහිරෝ නොසාකි පැවසුවේ මේ ‘කොළ එළිය‘ අර්බුදය විසඳීම සඳහා වැදගත් පියවරක් බවයි.
විශ්ලේෂකයින් තවමත් අවශ්‍ය දුෂ්කර, මූලික ප්‍රතිසංස්කරණ ගැන අවවාද පළ කළහ. එහෙත් ඩොලර් බිලියන 2.9ක් පමණක් රට බලාපොරොත්තු සුන්වීමෙන් ගොඩ ගැනීමට ප්‍රමාණවත් නොවන අතර, එම අනුමැතිය ලැබීම අර්බුදයක පැටලී සිටි පරිපාලනයට ජයග්‍රාහී අවස්ථාවක් විය.
රජයේ ප්‍රකාශක බන්දුල ගුණවර්ධන අඟහරුවාදා කොළඹදී මාධ්‍ය වෙත ප්‍රකාශ කළේ අයිඑම්එෆ් තීරණය පිළිබඳව ජනාධිපතිවරයා කැබිනට් මණ්ඩලයට දැනුම් දුන් විට ඔවුන්ට දැනුනේ 2009 සිවිල් යුද්ධයෙන් හමුදාව ජයග්‍රහණය කළ විට හා සමාන ප්‍රීතියක් බවයි. "යුද්ධය අවසන් වූ විට අපට යම් ආකාරයක සතුටක් දැනුණා. සතුට සහ එය සමාන හැඟීමක්," ගුණවර්ධන පැවසීය. අයිඑම්එෆ් ගණුදෙණුව සැමරීම සඳහා කොළඹ සමහර ප්‍රදේශවල ආන්ඩුවේ ආධාරකරුවන් රතිඤ්ඤා පත්තු කළහ.
වෙනත් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතනවලින් සහ බහුපාර්ශ්වික සංවිධානවලින් තවත් ඩොලර් බිලියන 7ක් ලැබෙනු ඇතැයි මේ සමග රනිල් වික්රමසිංහ බලාපොරොත්තු වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන විශ්ලේෂකයෙකු වන සරින්ද පෙරේරා කියා ඇත්තේ අනුමැතිය "නිසැකවම" මනෝභාවය වැඩිදියුණු කර ඇති බවයි. එහෙත් ඔහු අවධාරණය කළේ "මෙතැන සිට සැබෑ අවශ්‍යතාව වන්නේ මාර්ගයේ රැඳී සිටීමයි. ලෝක ආර්ථික තත්ත්වයන් පරීක්ෂාකරමින් ගමන් කළ යුතු බවයි."
ශ්‍රී ලංකාව IMF ණය සමඟ දුර්වල වාර්තාවක් පවත්වාගොස් ඇති අතර, පෙර වැඩසටහන් 16 න් නවයක් (09) පමණක් සම්පූර්ණ කර ඇත.
"අපගේ දේශපාලන හා ආර්ථික ආයතන සවිමත් කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාවට මෙයින් ඔබ්බට යාමට අවශ්‍ය වනු ඇත," සරින්ද පෙරේරා පැවසීය.
"එය නොකර, ඔබට පාලනය නිවැරදි කළ නොහැක. සහ පාලනයකින් තොරව, ඔබ බලන්නේ විවිධ ආකාරයේ ‘බෑන්ඩ්-ඒඩ්‘ තාවකාලික විසඳුම් දෙසය." ඔහු කියයි.
2022 අවසානය වන විට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 128% ක් වූ රාජ්‍ය ණය, IMF ට අනුව තිරසාර නොවේ. රට එහි සියලුම බාහිර ණය හිමියන්ට ණය වී ඇත. ආර්ථික කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් එල්ල වූ දැවැන්ත විරෝධතා හමුවේ, පූර්වගාමියා වූ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පලා ගොස් ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු, පසුගිය ජූලි මාසයේදී බලයට පත් වූ වික්රමසිංහ විසින්, පිට පිට විදුලි ගාස්තු සහ ආදායම් බදු වැඩි කිරීම් ඇතුළු සමහරක් විශාල වෙනස්කම් දැනටමත් ක්‍රියාවට නංවා ඇත.
වික්රමසිංහ, බදාදා සිය කතාවේදී පිළිගත්තේ, "අපි ක්‍රියාවලිය පුරාම බොහෝ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ හඳුන්වා දිය යුතුයි. අපගේ සාර්ථකත්වයේ අඩිතාලම වනුයේ මෙම මාවතය." ලෙසිනි.
LIRNE asia ආරම්භක සභාපති රොහාන් සමරජීව පැවසුවේ IMF ගනුදෙනුව ප්‍රතිසංස්කරණ වැඩසටහනක සහතික කිරීමක් ලෙස සැලකිය යුතු බවය. එහෙත් ඔහු ඉදිරි අප්‍රේල් මාසයේ දී තවත් ණය හිමියන්ගේ සාකච්ඡා අවශ්‍ය බවත් ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ සාකච්ඡා සම්පූර්ණ කිරීම ඇතුළුව ඉදිරි දුෂ්කර වැඩකටයුතු කළ යුතු බවත් පෙන්වා දුන්නේය.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ඉදිරි මාසවලදී ණය ප්‍රතිකාර ක්‍රියාත්මක කරන බවට මාර්තු මස මුලදී ප්‍රතිඥා දුන් පසු ඊට මග පාදමින් එක් ප්‍රධාන ද්විපාර්ශ්වික ණය දෙන්නෙකු වන චීනය, ජාමූඅ අනුමැතියට යටත්ව දිගු ගෙවීමේ කොන්දේසි, පොලී අනුපාත අඩු කිරීම යනාදිය වැනි විශේෂතා පිළිබඳ කරුනු මතු කර ඇත.
සමරජීව පැහැදිලි කළේ "දින 55ක් වරාය වටා නැව් රවුම් නොකොට අප මිලදී ගන්නා දේ සඳහා අපට ගෙවිය හැකි බවට ඉන්ධන සහ ගල් අඟුරු සැපයුම්කරුවන්ට විශ්වාසයක් ඇති වන පරිදි මූල්‍ය පහසුකම් ලබා ගත යුතුය," ඔහු පැවසීය.
"අපි හැකි ඉක්මනින් ආර්ථික වර්ධනයට ආපසු යා යුතුයි," ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.
කොළඹ ආර්ථික විද්‍යාඥවරියක සහ පර්යේෂකයෙකු වන රෙහානා තව්ෆීක්, මූලික ගැටළු නිරාකරණය නොකර, ජාමූඅ ආධාර ඊළඟ අර්බුදයට පෙර නැවතුම් පරතරයක් පමණක් වනු ඇති බවට කනස්සල්ල පළ කළාය. "රාජ්‍ය මූල්‍ය හිඟය පියවා ගැනීම සඳහා ආදායම් සහ වියදම් පැති ප්‍රතිසංස්කරණය කළ යුතුයි," බදු ප්‍රතිසංස්කරණ සමඟින් අමාරුවේ වැටුණ සහ පාඩු ලබන රාජ්‍ය ව්‍යවසායන් ප්රතිව්යුහගත කිරීම පෙන්වා දෙමින් ඇය පැවසුවාය. "වෙළඳ හිඟය පියවා ගැනීම සඳහා වෙළඳාම ලිහිල් කිරීම, ආරක්ෂණවාදී ප්රතිපත්ති සහ ආනයන ආදේශන මානසිකත්වය ඉවත් කිරීම අවශ්‍ය වේ." ඇය කීවාය.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කළමනාකාර අධ්‍යක්ෂිකා ක්‍රිස්ටලිනා ජෝර්ජිවා, ඇයගේම ප්‍රකාශයක් මගින්, ලංකාව වෙනුවෙන් "EFF-සහය දක්වන වැඩසටහන කඩිනම් සහ කාලෝචිත ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීම" සඳහා ඉල්ලා සිටියාය. දූෂණ විරෝධී නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම ඇතුළුව දූෂණය මැඩලීමේ උත්සාහයන් අඛණ්ඩව කළ යුතු බව ද ඇය පැවසුවාය.
2022 දී ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් විසින් නිකුත් කරන ලද දූෂණ සංජානන දර්ශකයේ රටවල් 180 කින් ශ්‍රී ලංකාව 101 වැනි ස්ථානයට පත්විය.
"එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතීන්ට අනුකූලව දූෂණයට එරෙහි නීති කෙටුම්පත් කරන" බව වික්රමසිංහ බදාදා ප්‍රකාශ කළේය. විශාල රජයේ ප්‍රසම්පාදන කොන්ත්‍රාත්තු සමඟ බදු සහන සහ බදු නිවාඩු භුක්ති විඳින පුද්ගලයන් සහ ආයතන ලැයිස්තුවක් හෙළි කිරීමට ද ඔහු සපථ කළේය. "මෙම පියවර විනිවිදභාවය වැඩි කිරීම සහ දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීම අරමුණු කරයි," ඔහු පැවසීය.
රාජපක්ෂ බලයෙන් පහකළ විරෝධතා ව්‍යාපාරයේ උදවියට තවම හුස්මක් නැත. ඊට සහභාගී වූ ක්‍රියාකාරිකයෙකු වන අනුරුද්ධ බණ්ඩාර කියා සිටියේ රටේ ණය බරට ප්‍රධාන සාධකයක් වන්නේ වගවීමකින් තොරව මුදල් ආපසු ගැනීම් සම්බන්ධ යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා දැවැන්ත ණය ලබා දීම බවයි. "එය විෂම චක්‍රයක්. මෙම ණය සෘජුවම සොරකම් කළ වත්කම් හා සම්බන්ධයි," ඔහු තර්ක කළේය.
රාජපක්ෂ පවුල දුෂණ චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
වික්රමසිංහ ආන්ඩුවේ නිලධාරීන් අවධාරනය කලේ ලෝකය ඉක්මනින්ම ස්ථිර ක්‍රියාමාර්ගයක් දකිනු ඇති බවයි. "අපි මාස තුනකින් IMF වෙත යාවත්කාලීනයක් ලබා දිය යුතුයි," ජනාධිපති කාර්යාලයේ ජාත්‍යන්තර කටයුතු පිළිබඳ අධ්‍යක්ෂ දිනූක් කොළඹගේ පැවසීය.
කොළඹගේ තර්ක කළේ වික්රමසිංහ වසරක් යටතේ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ණය ලබා දුන්නේ ඔහුට අරමුදලේ විශ්වාසය තිබෙන නිසා බවයි.
"පසුගිය වසරේ සාකච්ඡා ආරම්භ කරන විට, ශ්‍රී ලංකාව මින් පෙර කිසි දිනෙක සිදු නොකළ ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමක් ඇතුළු ඉහළ කර්තව්‍යයකට අප මුහුණ දී ඇති බව අපි දැන සිටියෙමු," කොළඹගේ පැවසීය. "එබැවින්, එයට වික්රමසිංහ මහතා සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම විසින් තත්ත්වය පිළිබඳව පැහැදිලි අවබෝධයක් ලබාදීමට අවශ්‍ය වූ අතර, IMF ඉල්ලා සිටි දෙයට එකඟවීහට අපට නොහැකි වූ නිසා ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා කැපවීම අවශ්‍ය විය."
මෙම ක්‍රියාවලියට ශ්‍රී ලංකාවට සාකච්ඡා කිරීමට අවශ්‍ය වූ නමුත් "දැඩි තීරණ වහාම ගැනීම" මගින් රජය එහි බරපතලකම පෙන්නුම් කර ඇති බවද ඔහු පැවසීය.
0 Comments