U-S-British-leaders-in-submarine-deal-with-Australia-angering-China

AUKUS නමින් හැඳින්වෙන ව්‍යාපෘතියක් මගින් නැග එන චීන තර්ජනය මැඩලීමට ඇමරිකාව බ්‍රිතාන්‍යය හා ඕස්ට්‍රෙලියාව අත්වැල් බැඳගත්තේ මීට වසර දෙකක පමණ සිටයි. ඉන්දු පැසිෆික් කලාපයේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් මෙම ගිවිසුම අත්සන් කර ඇති අතර
එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය සහ ඕස්ට්‍රේලියාව න්‍යෂ්ටික සබ්මැරීන සැලැස්ම එළිදැක්වීමේ අවස්ථාව අද සිදුවිය.
AUKUS ගිවිසුමේ කොටසක් ලෙස, ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපයේ චීනයේ බලයට එරෙහිව ඕස්ට්‍රේලියාවට න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන සබ්මැරීන මේ අනුව ලැබෙනු ඇත.
න්‍යෂ්ඨික බලය භාවිතයට අවසර නැති ඕස්ට්‍රෙලියාවට වාසි අත්වන මෙම පියවර දැනටමත් චීනය කෝපයට පත් කර ඇත.
එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජෝ බයිඩෙන් සඳුදා සැන් ඩියාගෝහිදී ඕස්ට්‍රේලියානු අගමැති ඇන්තනි ඇල්බනීස් සහ බ්‍රිතාන්‍ය අගමැති රිෂි සුනැක් පිළිගත්තේය.
2021 දී ප්‍රථම වරට ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද AUKUS ආරක්ෂක සන්ධානයේ  පළමු ව්‍යාපෘතිය අනුව ඔස්ට්‍රේලියාවට එක්සත් ජනපද වර්ජිනියා පන්තියේ න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ක්‍රියා කරන සබ්මැරීන තුනක් සපයයි.
සුනක් පවසන්නේ මෙම හවුල්කාරිත්වය අවසානයේ එක්සත් රාජධානියේ රාජකීය නාවික හමුදාවට ඕස්ට්‍රේලියානු නාවික හමුදාවට සමාන සබ්මැරීන, එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාවට සමාන සංරචක සහ කොටස් බෙදා ගන්නා බෝට්ටු ක්‍රියාත්මක කිරීමට හේතු වනු ඇති බවයි.



චීනයට අනුව, AUKUS න්‍යෂ්ටික ප්‍රගුණනය නොවන ගිවිසුම (NPT) උල්ලංඝනය කරයි. න්‍යෂ්ටික අවි රාජ්‍යයක සිට න්‍යෂ්ටික අවි නොවන රාජ්‍යයකට න්‍යෂ්ටික අවි ද්‍රව්‍ය මාරු කිරීම ගිවිසුම අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කිරීමක් බව චීනය තර්ක කර ඇත.

දැනට, NPT විසින් ආයුධ රාජ්‍යයන් ලෙස පිළිගන්නා රටවල් පහ හැර, (එක්සත් ජනපදය, රුසියාව, චීනය, බ්‍රිතාන්‍යය සහ ප්‍රංශය ) න්‍යෂ්ටික අවිහරණ ගිවිසුමේ කිසිදු පාර්ශවයකට න්‍යෂ්ටික සබ්මැරීන නොමැත.

චීන විදේශ අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රකාශිකා මාඕ නින්ග් බීජිං හි වාර්තාකරුවන්ට පැවසුවේ, “සීතල යුද මානසිකත්වය ඇති කරන ක්‍රීඩා නොකර ජාත්‍යන්තර බැඳීම්වලට ගරු කරන ලෙස ඉල්ලන“ බවයි.