එක්සත් ජනපදය TikTok එරෙහි පනතක් සම්මත කරයි

එක්සත් ජනපදයේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය විසින්  බදාදා පනතක් සම්මත කර ඇති අතර එය TikTok හිමිකරු ByteDance හට සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාව විකිණීමට හෝ එක්සත් ජනපදයේ සම්පූර්ණ තහනමකට මුහුණ දීමට මග පාදන්නක් බව සදහන් වෙයි.

ඒ අනුව ව්‍යවස්ථාව දැන් සෙනෙට් සභාව වෙත ගමන් කරන අතර එහි සම්මත වීමේ සම්භාවිතාව අවිනිශ්චිතය.

නමුත් සභාව තුළ විශාල සහයෝගයක් ලැබීමත් සමඟ කොන්ග්‍රස් සාමාජිකයින් 352 ක් එම පනතට පක්ෂව ඡන්දය දුන් අතර 65 ක් පමණක් විරුද්ධව ඡන්දය ප්‍රකාශ කර ඇත.

තවමත්  ටික්ටොක් සමාජ මාධ්‍යය එක්සත් ජනපදයේ විශාලතම පැවැත්මේ තර්ජනයට මුහුණ දී සිටින බව පැහැදිලිව පෙනෙනු ඇත.

කෙසේනමුත් TikTok තහනම් කිරීමට කොපමණ ඉඩ තිබේද යන්න සහ එම සමාජ මාධ්‍යය  වේදිකාවේ මිලියන 170 ක එක්සත් ජනපද TikTok පරිශීලකයින් සඳහා කුමක් සිදුවේද යන්න තවම තීරණය වී නැත.

සමාගමට සංවේදී පරිශීලක දත්ත රැස් කිරීමට සහ අන්තර්ගතය වාරණය කළ හැකි බවට එල්ල වන චෝදනා මත දේශපාලන සටනක් මධ්‍යයේ සභා ඡන්දය TikTok වෙත ඇති වඩාත්ම ස්ථිර තර්ජනයක්ව ඇත.

බදාදා පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත වූ පනත් කෙටුම්පත 2017 දී මතුවීමෙන් පසු ජනප්‍රියත්වයේ ඉහලම අවස්ථාවේ සිටි TikTok වේදිකාව සම්බන්ධයෙන් පවතින දේශපාලන සටනක නවතම ගැලවීම වනු ඇත.

එය 2018 දී බාගත කිරීම්වලින් ෆේස්බුක්, ඉන්ස්ටග්‍රෑම්, ස්නැප්චැට් සහ යූ ටියුබ් අභිබවා ගොස් 45%ක් වාර්තා කර ඇත.2020 ජූලි සහ 2022 ජූලි අතර මාසික ක්‍රියාකාරී පරිශීලකයින්ගේ ප්‍රතිශතයද  වැඩිවී ඇත.

 TikTok වේදිකාවේ නැගීම සමහර නීති සම්පාදකයින් තැති ගන්වන අතර, ඔවුන් TikTok හි චීනය පදනම් කරගත් මව් සමාගමට සංවේදී පරිශීලක දත්ත රැස් කිරීමට සහ චීන රජයට එරෙහිව යන අන්තර්ගතයන් වාරණය කළ හැකි බව විශ්වාස කරයි.

නමුත් TikTok විසින් නැවත නැවතත් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ තමන් එක්සත් ජනපද පරිශීලක දත්ත චීන රජය සමඟ බෙදා නොගන්නා බවයි.

එහෙත්  නීති සම්පාදකයින්ගේ උනන්දුව වර්ධනය  වූයේ ByteDance හි චීනය පදනම් කරගත් සේවකයින් එක්සත් ජනපද TikTok පරිශීලකයින් පිළිබඳ පොදු නොවන දත්ත වෙත ප්‍රවේශ වී ඇති බව පෙන්නුම් කරන ප්‍රවෘත්ති විමර්ශන කිරීමෙන් ය.

එසේම TikTok තර්ක කර ඇත්තේ එක්සත් ජනපද පරිශීලක දත්ත චීනයේ නොව සිංගප්පූරුවේ සහ එක්සත් ජනපදයේ තබා ඇති බවත්, එය ඇමරිකානු සමාගමක් වන Oracle විසින් ක්‍රියාත්මක කරන ක්ලවුඩ් යටිතල පහසුකම් හරහා යවන බවත්ය.

මෙම ක්‍රියාමාර්ග බොහෝ එක්සත් ජනපද නීති සම්පාදකයින් සඳහා ප්‍රමාණවත් නොවූ අතර, 2023 මාර්තු මාසයේදී TikTok හි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී Shou Zi Chew, කොන්ග්‍රසය හමුවට කැඳවන ලද අතර, එහිදී ඔහු පැය පහකට වැඩි කාලයක් මෙම සහ වෙනත් භාවිතයන් පිළිබඳව දැඩි ප්‍රශ්න කිරීම්වලට  ලක් කර ඇත.

කෙසේවෙතත් TikTok එක්සත් ජනපද පරිශීලක දත්ත සමඟ සම්බන්ධ වන ආකාරය පසුගිය වසර තුළ කොන්ග්‍රසයේ එහා මෙහා කතාවට බදුන් වූ කාරණාවක් වූ අතර එය බදාදා සම්මත කරන ලද පනත් කෙටුම්පතෙන් අවසන් වී ඇත.

ඒ අනුව නව පනත් කෙටුම්පතට අදාලව , ByteDance හට TikTok වෙතින් ඉවත් වීමට දින 165 ක් ඇත, එයින් අදහස් වන්නේ එය චීනයේ පදනම් නොවන සමාගමකට සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාව විකිණීමට සිදුවනු ඇති බවයි.

එය එසේ නොකළේ නම්, Apple App Store සහ Google Play ඇතුළු යෙදුම් ගබඩාවලට TikTok සත්කාරකත්වය සැපයීම හෝ ByteDance-පාලිත යෙදුම් වෙත වෙබ් සත්කාරක සේවා සැපයීම නීත්‍යානුකූලව තහනම් වනු ඇත.

පනතේ සාමාජිකයින්  තර්ක කර ඇත්තේ එය TikTok විකිණීමට සහ එක්සත් ජනපදයේ අවහිර වීම වළක්වා ගැනීමට ByteDance හට අවස්ථාව ලබා දෙන බැවින් එය තහනමක් නොවන බවයි.

චීනයේ තේරීම් කමිටුවේ රිපබ්ලිකන් සභාපති නියෝජිත මයික් ගැලගර් පවසන්නේ TikTok හට ජීවත් විය හැකි අතර, එම වෙන්වීම තිබේ නම්, මිනිසුන්ට ඔවුන්ට අවශ්‍ය ඕනෑම දෙයක් කළ හැකි බවයි.

කෙසේනමුත් TikTok වෙනත් ආකාරයකින් තර්ක කර ඇති අතර, චීනය විකිණීමක් අනුමත කරන්නේද නැතහොත් මාස හයක් ඇතුළත විකිණීමක් සම්පූර්ණ කළ හැකිද යන්න පැහැදිලි නැත.

කමිටු ඡන්දයෙන් පසුව සමාගම පවසන්නේ ආන්ඩුව උත්සාහ කරන්නේ ඇමරිකානුවන් මිලියන 170 කට නිදහසේ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ ව්‍යවස්ථාපිත අයිතිය අහිමි කිරීමට ය. මෙය මිලියන ගණනක ව්‍යාපාරවලට හානි කරයි, කලාකරුවන්ට ප්‍රේක්ෂකයින් ප්‍රතික්ෂේප කරයි, සහ රට පුරා සිටින අසංඛ්‍යාත නිර්මාණකරුවන්ගේ ජීවනෝපායන් විනාශ කරයි.යනුවෙන් ය.

2020 දී ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ විධායක නියෝගයකින් ආරම්භ වූ මෑත වසරවලදී TikTok තහනම් කිරීම් සහ තහනම් කිරීම් ගණනාවකට මුහුණ දී ඇති අතර, එය අවසානයේ පළමු සංශෝධන හේතුන් මත උසාවිය විසින් අවහිර කර ඇත.

ට්‍රම්ප් එතැන් සිට ඔහුගේ ස්ථාවරය වෙනස් කර ඇති අතර දැන් ඔහු  ටික්ටොක් තහනමට විරුද්ධව ඇත.

තවද මොන්ටානා විසින් 2023 දී යෙදුම සඳහා රටපුරා තහනමක් පැනවීමට උත්සාහ කළ නමුත් පළමු සංශෝධන උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ෆෙඩරල් විනිසුරුවරයෙකු විසින් නීතිය ඉවත් කර ඇත .

එසේම 2022 දී එක්සත් ජනපදයේ රජය විසින් නිකුත් කරන ලද දුරකථනවල  TikTok යෙදුම තහනම් කරන ලද අතර 2023 වන විට අවම වශයෙන් ප්‍රාන්ත 34ක් රජයේ උපාංගවලින් TikTok තහනම් කර ඇත.

තවද එක්සත් ජනපදයේ  ආසන්න වශයෙන් විශ්ව විද්‍යාල 50 ක විශ්වවිද්‍යාල  වයිෆයි සහ විශ්ව විද්‍යාලය සතු පරිගණක වලින් TikTok තහනම් කර ඇත.

2023 මාර්තු මාසයේදී එක්සත් ජනපදයේ විදේශ ආයෝජන පිළිබඳ භාණ්ඩාගාරය ප්‍රමුඛ කමිටුව (CFIUS) ByteDance විසින් එහි TikTok කොටස් විකිණීමට හෝ යෙදුම තහනම් කිරීමට ඉල්ලා සිටි නමුත් කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් ගෙන නොමැත.

2020 දී ඉන්දියාවේ TikTok තහනම් කරන ලද්දේ භයානක "අභියෝග" රැල්ලක් සමහර පරිශීලකයින්ගේ මරණයට හේතු වූ පසුවය. තහනම ඉන්දියාවේ තරඟකාරිත්වයට කැපී පෙනෙන බලපෑමක් ඇති කළ අතර, TikTok හි සෘජු තරඟකරුවන් වන YouTube හි Shorts සහ Instagram Reels වෙත සැලකිය යුතු වෙළඳපලක් ලබා දී තිබිණ.

විශේෂම දේ මෙම යෙදුම චීනය තුළම නොමැති අතර  එහිදී Douyin, මව් සමාගම වන ByteDance වෙතින් දැඩි මධ්‍යස්ථභාවයක් සහිත වෙනම යෙදුමක් බහුලව භාවිතා වේ.

කෙසේනමුත් අන්තර්ජාලයේ විමධ්‍යගත ස්වභාවය නිසා තහනමක් ක්‍රියාත්මක කිරීම සංකීර්ණ වනු ඇත.

සභාව විසින් සම්මත කරන ලද පනත් කෙටුම්පත මගින් TikTok බාගත කිරීම සඳහා දිනපතා යෙදුම් වෙළඳසැල් වලට දඬුවම් කරනු ඇත, නමුත් දැනටමත් ඔවුන්ගේ දුරකථනවල යෙදුම ඇති පරිශීලකයින්ට, තනි භාවිතය නැවැත්වීම දුෂ්කර වනු ඇත.

තවද අන්තර්ජාල සේවා සපයන්නන්ට TikTok හා සම්බන්ධ IP ලිපින අවහිර කිරීමටද බල කළ හැක, නමුත් පරිගණක සම්බන්ධතා වෙනත් ස්ථාන වෙත නැවත යොමු කරන VPN හෝ අතථ්‍ය පුද්ගලික ජාලයක් භාවිතා කිරීමෙන් පරිගණක බ්‍රව්සර් මත එවැනි භාවිතයන් පහසුවෙන් මග හැරිය හැක.

එසේම TikTok වෙත ප්‍රවේශය සම්පූර්ණයෙන්ම සීමා කිරීමට නම්  එක්සත් ජනපද රජයට ඉරානය සහ චීනය වැනි රටවල් භාවිතා කරන ක්‍රම භාවිතා කිරීමට සිදුවනු ඇත.එනම් එය අන්තර්ගත සීමා කිරීම් වඩාත් පහසුවෙන් බලාත්මක කළ හැකි ආකාරයෙන් ඔවුන්ගේ අන්තර්ජාලය ව්‍යුහගත කරයි.

2020 දී TikTok හි ගැටුම  ආරම්භ කළ ට්‍රම්ප් විභව තහනම පිළිබඳ ඔහුගේ ස්ථාවරය ආපසු හරවා ගෙන ඇති අතර, බොහෝ රිපබ්ලිකන් නීති සම්පාදකයින් එයට සහය පළ කර ඇත.

Biden පරිපාලනය ද පනතට සහාය දී ඇති අතර, මාධ්‍ය ලේකම් Karine Jean-Pierre කියා සිටියේ පරිපාලනයට අවශ්‍ය වන්නේ “මෙම පනත ජනාධිපතිගේ මේසය වෙත ගෙන යා හැකි බව දැකීමට” බවයි.

පනතට ට්‍රම්ප්ගේ විරුද්ධත්වය නොතකා, බොහෝ රිපබ්ලිකානුවන් TikTok තහනම් කිරීමට හෝ එය ඇමරිකානු සමාගමකට විකිණීමට බල කිරීමට උත්සාහ කරයි.

කෙසේවෙතත් TikTok මෙම ව්‍යවස්ථාවට දැඩි ලෙස විරුද්ධ වූ අතර, එය සම්මත නොකරන ලෙස සෙනෙට් සභාවෙන් ඉල්ලා ඇත.

TikTok ප්‍රකාශක ඇලෙක්ස් හවුරෙක් බදාදා ඡන්දයෙන් පසුව පවසා ඇත්තේ සෙනෙට් සභාව කරුණු සලකා බලනු ඇති බවත් , ඔවුන්ගේ සංඝටකවලට ඇහුම්කන් දී ආර්ථිකයට, කුඩා ව්‍යාපාරවලට සහ අපගේ සේවාව භාවිතා කරන මිලියන 170 ඇමරිකානුවන්ට ඇති බලපෑම අවබෝධ කර ගනු ඇතැයි ඔවුන් බලාපොරොත්තු වන බවත් ය.

සභාව තුළ, ඩිමොක්‍රටික් පාක්ෂිකයින් 50 ක් සහ රිපබ්ලිකානුවන් 15 දෙනෙක් පනතට විරුද්ධව ඡන්දය දුන් අතර, ජෝර්ජියාවේ රිපබ්ලිකන් නියෝජිත මාර්ජෝරි ටේලර් ග්‍රීන් සමාජ මාධ්‍යවලින් තහනම් කිරීම පිළිබඳ ඇගේ අත්දැකීම් උපුටා දැක්වූහ.

ෆ්ලොරිඩාවේ මැක්ස්වෙල් ෆ්‍රොස්ට් සහ ඉලිනොයිස් හි ඩෙලියා රමිරෙස් ඇතුළු හවුස් ඩිමොක්‍රටික් මන්ත්‍රීවරුන් පනතට විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කිරීමට ඡන්දය දීමෙන් පසුව ටික්ටොක් නිර්මාපකයින් සමඟ එක්ව ඇත.

සමහර සෙනෙට් ඩිමොක්‍රටිකයින් දැනටමත් පනතට ප්‍රසිද්ධියේ විරුද්ධ වී ඇති අතර, භාෂණයේ නිදහස පිළිබඳ උත්සුකයන් උපුටා දක්වමින්, විශේෂයෙන් TikTok ඉලක්ක නොකර සමාජ මාධ්‍ය හරහා විදේශීය බලපෑම් පිළිබඳ උත්සුකයන් ආමන්ත්‍රණය කරන ක්‍රියාමාර්ග යෝජනා කර ඇත.

සෙනෙට් සභික එලිසබෙත් වොරන් පවසා ඇත්තේ අපට සමාජ මාධ්‍යවල සීමා අවශ්‍යයි, නමුත් පුවරුව හරහා ක්‍රියාත්මක වීමට අපට එම සීමා අවශ්‍යයි යනුවෙන් සදහන් කරමින් ය.

සෙනෙට් බහුතර නායක චක් ෂුමර් සෙනෙට් සභාවේ මීළඟ පියවර සම්බන්ධයෙන් මධ්‍යස්ථ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ එය “නීති සම්පාදනය සභාවෙන් අවසන් වූ පසු සමාලෝචනය කරන” බවයි.

භාෂණයේ නිදහස සහ සිවිල් අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින කණ්ඩායම් තහනමකට දැඩි ලෙස විරුද්ධ වී ඇති අතර, එවැනි නීති සම්පාදනය අන්තර්ජාලයට විශාල බලපෑමක් ඇති කළ හැකි බව ප්‍රකාශ කර ඇත.

මාධ්‍ය උපදේශක කණ්ඩායමක් වන Free Press හි ප්‍රතිපත්ති උපදේශක ජෙනා රුඩොක් මේ සම්බන්ධව පවසා ඇත්තේ "TikTok පරිපූර්ණ නොවේ, නමුත් එය තහනම් කිරීම වැරදි විසඳුමකි" යනුවෙන් ය.

කෙසේනමුත් පනත් කෙටුම්පත තවමත් නීතියක් බවට පත්වීමේ අවිනිශ්චිත බාවයක ඇත.

ඔහු එයට අත්සන් කරන බව බිඩෙන් තහවුරු කර ඇති අතර, එයට  තව සෙනෙට් ඡන්දයක් සම්මත කළ යුතුය.

එම ඡන්දය පැවැත්වෙන්නේ කවදාද යන්න අපැහැදිලි ය.

පනත සම්මත වුවද, එයට  2020 දී ට්‍රම්ප් සහ 2023 මොන්ටානා තහනම වැනි අභියෝගාත්මක  අවස්ථාවකට මුහුණ පෑමට සිදුවෙනු ඇත.