රේගුව තෑගි බෙදල තියෙන්නේ හිතුමතේ – ඇමැති නියෝග හොයාගන්නත් නැහැලු

 

1869 රේගු ආඥාපනතේ අංක 17 හි 153 (2) (ආ) වගන්තියට අනුව නිලධාරීන් සහ තොරතුරු සපයන්නන් අතර ත්‍යාග අරමුදල් බෙදාහැරීම සඳහා දශක ගණනාවකට පෙර නිකුත් කරන ලද මුදල් ඇමැතිවරයාගේ අවසරය මේ වන විට සොයාගත නොහැකි වී ඇති බව ශ්‍රී ලංකා රේගුව පවසයි.

මුදල් ඇමැතිවරයා විසින් අනුමත කරන ලද යෝජනා ක්‍රමයකට අනුව එම මුදල් බෙදාහැරීම අනිවාර්ය කර ඇති රෙගුලාසි නොතකා, අවශ්‍ය ඇමැති අනුමැතියකින් තොරව රේගුව මුදල් ලබා දී ඇති බව ජාතික විගණන කාර්යාලය (NAO) මෑතකදී වාර්තා කළේය.

ශ්‍රී ලංකා රේගුවේ ජ්‍යෙෂ්ඨ අධ්‍යක්ෂ සීවලී අරුක්ගොඩ පවසන්නේ මීට වසර ගණනාවකට පෙර ඇමැතිවරයා විසින් ලබාදුන් අවසරයක් තිබිය යුතු බවයි.

කෙසේවෙතත්, කල් ගතවීම හේතුවෙන් එය සොයා ගැනීමට නොහැකි බව අධ්‍යක්ෂවරයා පෙන්වා දී තිබේ.

එය ඉතා පැරණි නිසා මුදල් අමාත්‍යාංශයේ හෝ රේගුව සතුව එය නොමැති බවත් ඇමැතිවරයාගේ අනුමැතියකින් තොරව එවැනි මුදල් බෙදා හැරීමේ වගකීමක් කිසිවකු භාර නොගන්නා බවත් අරුක්ගොඩ පෙන්වා දී ඇත.

එහෙත් ගැටලුව වන්නේ එය මේ වන විට සොයා ගැනීමට නොහැකි වීම බව ද ඔහු සඳහන් කර තිබේ.

ඔහු ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ ජාතික විගණන කාර්යාල වාර්තාවේ නිරීක්ෂණය නිවැරදි නොවන අතර අදාළ ක්‍රියාවලිය ඇමැතිවරයාගේ අනුමැතිය නැති දෙයක් නොවන බවයි.

එකම ප්‍රශ්නය අදාළ අනුමැතිය සොයා ගැනීමට නොහැකි වීම බව ඔහු සඳහන් කර තිබේ.

ජාතික විගණන කාර්යාල විගණන සොයාගැනීම්වලින් හෙළිවන්නේ 1988 සිට රේගුව විසින් තම අභිමතය පරිදි සකස් කරන ලද අභ්‍යන්තර ඇණවුම් මත පමණක් ත්‍යාග මුදල් ලබා දී ඇති බවයි.

කම්පනයට කරුණක් නම්, වාර්තා පෙන්වා දෙන්නේ අවශ්‍ය ඇමැති අනුමැතියකින් තොරව 2012 සිට 2023 අගෝස්තු 31 දක්වා රුපියල් බිලියන 24.23ක් ගෙවා තිබීමයි.

153(1) වගන්තියේ සඳහන් වන්නේ ආඥාපනත යටතේ අයකර ගන්නා ලද සියලුම රාජසන්තක කිරීම් සහ දඬුවම්, අනෙකුත් නීතිවල විධිවිධාන සමඟින්, යම් යම් රෙගුලාසිවලට යටත් වන බවයි.

මෙම මුදලින් අඩක් භාණ්ඩාගාරයේ නියෝජ්‍ය ලේකම්වරයා වෙත යන අතර 60%ක් ඒකාබද්ධ අරමුදලට සහ 40%ක් රේගු නිලධාරීන්ගේ කළමනාකරණ හා වන්දි අරමුදලට බැර කෙරේ.

ඉතිරි භාගය ඇමැතිවරයා විසින් අනුමත කරන ලද යෝජනා ක්‍රමයක් මත පදනම්ව රේගු නිලධාරීන් සහ තොරතුරු සපයන්නන් අතර බෙදා හැරීම සඳහා රේගු අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් යටතේ ඇති ත්‍යාග අරමුදලකට වෙන් කරනු ලැබේ.

මෑත කාලීන විගණන සොයාගැනීම් මගින් ශ්‍රී ලංකා රේගුව එහි අරමුදල් හැසිරවීම සහ දඬුවම් පැනවීමේ ක්‍රියාපටිපාටි සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනයට ලක්කර ඇති අතර, ආදායම් කළමනාකරණයේ සහ ආයතනික අධීක්‍ෂණයේ ඇති විය හැකි අඩුපාඩු හෙළිදරව් කර ඇත.

විගණන වාර්තාව රේගුව තුළ ත්‍යාග බෙදා හැරීම සහ දඬුවම් පැනවීම ඇතුළු භාවිතයන් කිහිපයක් පිළිබඳ කරුණු ඉස්මතු කරයි.

වාර්තාවට අනුව, මිලියන 10 ඉක්මවන ත්‍යාග ලබන නිලධාරීන් අමතර දිරිගැන්වීම්, අතිකාල දීමනා සහ වෙනත් වරප්‍රසාදවලින් ද ප්‍රතිලාභ ලබා තිබේ.

තවද, රජයේ ඒකාබද්ධ අරමුදලට බැර කර ඇත්තේ 30%ක් පමණක් බව විගණනය මගින් අනාවරණය කරයි.