පුටින් - මෝදි හමුව නිසා බටහිර කැළඹෙයි

යුක්රේන යුද්ධය ආරම්භ වීමෙන් පසු ඉන්දීය අගමැති මෝදිගේ පළමු රුසියානු සංචාරය ලෝක අවධානය දිනාගෙන තිබේ.
අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදි සඳුදා සවස රුසියාවේ මොස්කව් අගනුවරට ළඟා විය. නායකයන් දෙදෙනා අතර නිල නොවන හමුවක් පුටින්ගේ පෞද්ගලික නිවස වන Novo Ogaryovo හිදී පැවැත්විණි.

අඟහරුවාදා මෝදි ඉන්දීය ප්‍රජාව අමතා 22 වැනි ඉන්දියා-රුසියා වාර්ෂික සමුළුවට සහභාගි විය. පැය 26ක් මොස්කව් නුවර රැඳී සිටිමින් අගමැති මෝදි ඔස්ට්‍රියාව බලා පිටත්ව ගියේය.

මුළු ලෝකයම අවධානයෙන් සිටි  අගමැති මෝදිගේ මෙම සංචාරය ගැන බටහිර මාධ්‍ය ද අවධානයෙන් සිටියේය. NYT, The Guardian, BBC, VOA සහ Global Times එය ප්‍රමුඛව ආවරණය කළේය.


මෝදිගේ මොස්කව් සංචාරය පුටින් හුදකලා කිරීමේ උත්සාහයන් දුර්වල කර ඇති බව ඇමරිකානු පුවත්පතක් වන 'ද නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස්' ලියා තිබේ. ඒ සමගම යුක්රේනයේ අමනාපයද මේ නිසා වැඩි වී තිබේ.

බටහිර රටවල් රුසියාව දුර්වල කිරීමට උත්සාහ කළත් රුසියාව අනෙකුත් රටවල් සමඟ සබඳතා ගොඩනඟා ගන්නා ආකාරය නිසා සිදුව ඇත්තේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීම පමණයි. ජාත්‍යන්තර සම්බාධකවලට මුහුණ දී සිටින රුසියාවේ ආර්ථික තත්ත්වය ඉහළ නංවා ඇති රුසියාවෙන් ඉන්දියාව අඩු මිලට තෙල් මිලට ගෙන තිබේ.

රුසියානු ජනාධිපති පුටින්ට, අගමැති මෝදිගේ සංචාරය ඉන්දියාව ඇමරිකාව සමඟ සබඳතා ශක්තිමත් කර තිබියදීත්, රුසියාව සහ ඉන්දියාව අතර ගැඹුරු සම්බන්ධතාවය නොවෙනස්ව පවතින බව පෙන්වීමට මාර්ගයක් බව පුවත්පත වැඩිදුරටත් ලියා තිබේ.

තුන්වන වරටත් අගමැති ධුරයට පත්වීමෙන් පසු මෝදිගේ පළමු ද්විපාර්ශ්වික සංචාරය මෙය බව BBC ලියා ඇත. මොස්කව් සිට ඡායාරුපවල මෝදි පුටින්ව වැළඳ ගන්නා අයුරු දක්නට ලැබේ. ඉන්දියාව තුළ පුටින් සිනහමුසු මුහුණින් යුතුව මෝඩිව තම 'ආදරණීය මිතුරා' ලෙස හඳුන්වන අතර ඔහු හමුවීමට ලැබීම මහත් සතුටක් බව පවසන වීඩියෝවක් ඉන්දියාවේ ප්‍රචලිත වෙමින් පවතී.

නේටෝ රටවල් යුක්රේනය සම්බන්ධයෙන් මොස්කව්ගේ ක්‍රියාව දැඩි ලෙස හෙළා දකින අතර, මෝදි අද දක්වා පුටින් පැහැදිලි වචනවලින් විවේචනය කර නොමැති බව බීබීසී ලියයි. බටහිර රටවල් විවිධ සම්බාධක පනවමින් රුසියාව දුර්වල කිරීමට උත්සාහ කරන නමුත් පුටින් ඉන්දියාව, චීනය වැනි රටවල නායකයන් සමඟ සබඳතා තර කර ගැනීමේ කාර්ය බහුල වී ඇත. මෝඩිගේ පැමිණීම පුටින්ට ලාභදායී ගනුදෙනුවක් විය හැකිද යන්න පිළිබඳව දැන් සාකච්ඡාව ආරම්භ වී ඇති බව බීබීසී තවදුරටත් ලියයි.


ඉන්දු පැසිෆික් අධ්‍යයන ආයතනයේ නිර්මාතෘ චින්තාමනී මෝහපත්‍රා උපුටා දක්වමින් Voice of America (VOA) ලියා ඇත්තේ මෙම සංචාරය හරහා මෝදිට අවශ්‍ය වන්නේ ඉන්දු-රුසියා සබඳතා වැදගත් බවත් රුසියාව-චීනය සමඟ වර්ධනය වන සමීපත්වය බවත් පණිවිඩය යැවීමට බවයි.
මේ හැරුණු විට පුටින්ට මෙම සංචාරය වැදගත් වන්නේ ඔහු විසින් පනවා ඇති සම්බාධකවලින් රුසියාවට කිසිදු බලපෑමක් සිදුවී නොමැති බවට බටහිරට පණිවිඩයක් මේ හරහා ලබා දෙන බැවිනි. මෝදි සහ පුටින් අතර හමුව පැවැත්වෙන වේලාව පිළිබඳවද ඇතැම් විශ්ලේෂකයන්ගේ විශේෂ අවධානය යොමුව තිබේ. මෙය සිදු වන්නේ නේටෝ සමුළුව වොෂින්ටනයේ පැවැත්වෙන අවස්ථාවකයි.

බ්‍රිතාන්‍ය පුවත්පතක් වන The Guardian  ලියා ඇත්තේ යුක්රේන අර්බුදය තිබියදීත්, මෝඩි සහ පුටින් ඔවුන්ගේ මිත්‍රත්වය තවදුරටත් ශක්තිමත් කර ඇති බවයි. මෝදි හමුවූ අවස්ථාවේදී පුටින් ප්‍රකාශ කළේ ඔහු දැකීම ගැන තමා ඉතා සතුටට පත්වන බවයි.
සඳුදා රාත්‍රියේ පැවති සංවාදයේදී අගමැති මෝදි පුටින්ට උපදෙස් දුන්නේ සාමය සඳහා මාවත පැමිණෙන්නේ යුධ පිටියෙන් නොවන නමුත් තවමත්, මෝදිගේ වචන පුටින්ගේ අභිලාෂයන් කෙරෙහි කිසිදු බලපෑමක් ඇති කරන බවක් නොපෙනෙන බවයි.

චීනයේ ග්ලෝබල් ටයිම්ස් පුවත්පත බටහිර රටවල් රුසියාව සමඟ ඉන්දියාවේ සබඳතා ගැඹුරු වීම ගැන වැඩි සැලකිල්ලක් දක්වන බව ලියා තිබේ. සිචුවාන් ජාත්‍යන්තර අධ්‍යයන විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ලෝන්ග් ජිංචුන් පුවත්පතට ලියා ඇත්තේ චීනය රුසියාව හා ඉන්දියාව අතර සමීප සබඳතා තර්ජනයක් ලෙස නොසලකන අතර බටහිර රටවල් රුසියාව සමඟ ඉන්දියාවේ සබඳතා ගැන නොසතුටින් සිටින බවයි.

ග්ලෝබල් ටයිම්ස් තවදුරටත් ලියා ඇත්තේ බටහිර රටවල් ඉන්දියාව බටහිර කඳවුරට ඇදගෙන චීනයේ බලපෑම තුලනය කිරීමට උත්සාහ කර ඇති බවයි. ඉන්දියාව රුසියාවට එරෙහිව නැඟී සිට ඔවුන් සමඟ සන්ධානයක් ගොඩනඟා ගනු ඇතැයි ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූ නමුත් ඉන්දියාවේ මෙම පියවර ඔවුන්ගේ බලාපොරොත්තු සුන් කර ඇති බවයි.

අගමැති මෝදිගේ මොස්කව් සංචාරය පිළිබඳව ඇමරිකානු පුවත්පතක් වන Washington Post ලියා ඇත්තේ යුක්රේන යුද්ධය ආරම්භ වීමෙන් පසු මෙම සංචාරය පැහැදිලිවම පෙන්නුම් කරන්නේ ඇමරිකානු බලපෑම් නොතකා ඉන්දියාව රුසියාව සමඟ සිය ශක්තිමත් සබඳතා පවත්වන බවයි.