ප්‍රභූ දේශපාලනය එපාවූ ලාංකිකයෝ වාමාංශික අනුර නායකයා කරගනී - 'ද ගාර්ඩියන්' ලිපිය

බ්‍රිතාන්‍යයේ පළවන 'ද ගාර්ඩියන්' පුවත්පත ශ්‍රී ලංකාවේ ජනපතිවරණයේ ප්‍රතිඵලය පිළිබඳ විග්‍රහයක යෙදෙමින් අද (23) පළකර තිබෙන ලිපියක සිංහල පරිවර්තනය පහත පරිදිය.

ශ්‍රී ලංකාවේ දිගටම පවතින ආර්ථික අර්බුදය ඇති කළාවූ පැරණි දේශපාලකයින්ව පුළුල් ප්‍රතික්ෂේප කිරීමක් හැටියට
මාක්ස්වාදී නායකයෙකු වන අනුර කුමාර දිසානායක, රටේ ජනාධිපතිවරණය ජයග්‍රහණය කර ඇත.

ශ්‍රී ලංකා ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වතාවට, කිසිදු අපේක්ෂකයෙකුට ඡන්දවලින් 50%කට වඩා ලබා ගැනීමට නොහැකි වූ නිසා මැතිවරණය ඊයේ තීරණාත්මක ඡන්දයකට ගියේය

. කෙසේ වෙතත්, දෙවන වරණයේ ඡන්ද ගණන් කිරීමෙන් පසුව, දිසානායක අවසානයේ සවස් යාමයේ ජයග්‍රාහකයා ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.
 "මෙම ජයග්‍රහණය අප සියලු දෙනාටම අයිතියි," ඔහු X හි පවසා ඇත.

වයස 55ක් වන දිසානායක, 2022 දී ජනාධිපති ලෙස පත් කරන ලද දැනට සිටින රනිල් වික්‍රමසිංහ පරාජය කළේය. හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනප්‍රිය කැරැල්ලක් මධ්‍යයේ ඉල්ලා අස්වීමට සහ රටින් පලා යාමට බල කෙරුණු පසුව වික්‍රමසිංහ ජනාධිපති ධුරයට පත් කර තිබිණි.
වාමාංශික ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ (JVP) නායක දිසානායකගේ ජයග්‍රහණය බොහෝ දෙනා විසින් සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර, එය පුළුල් ජාතික ජන බලවේගය (NPP) සන්ධානයේ කොටසක් විය.

NPP 2019 අවසාන ජනාධිපතිවරණයේදී ඡන්දවලින් 3% ක් පමණක් ජයගෙන තිබූ අතර JVP පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන තුනක් පමණක් දරයි. බොහෝ දෙනා, JVP දිගු කලක් තිස්සේ තේරී පත්විය නොහැකි අන්තවාදී කොටසක් ලෙස සැලකු අතර එසේ වූයේ 1980 ගණන්වල දහස් ගණනක් මිය ගිය ප්‍රචණ්ඩ කැරලි සහ ඉලක්කගත ඝාතනවල එහි පසුගිය සම්බන්ධතාවය නිසාය.

කෙසේ වෙතත්, 2022 සිට ශ්‍රී ලංකාව දීර්ඝ කාලීන ආර්ථික හා දේශපාලන කැළඹීම් සමයක් පසු කර ඇති අතර, පසුගිය වසර 20 තුළ දේශපාලනය ආධිපත්‍ය දැරූ පක්ෂ සහ නායකයින් සම්බන්ධයෙන් බොහෝ දෙනා කලකිරීමට පත්ව සිටිති.

වසර දෙකකට පෙර දීප්තිමත් දිවයින වාර්තාගත නරකම ආර්ථික අර්බුදයකට වැටුණු අතර, ඖෂධ වැනි අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ ආනයනය කිරීමට හෝ ජාත්‍යන්තර ණය ආපසු ගෙවීමට විදේශ සංචිතවල මුදල් ඉතිරි වී නොතිබිණි.

රට සම්පූර්ණයෙන්ම බංකොලොත් බව ප්‍රකාශ කළ විට, එය රාජපක්ෂ සහ ඔහුගේ බලවත් පවුල් රාජවංශයට එරෙහිව දේශපාලන නැගිටීමක් ඇති කළේය. ඔවුන් පුළුල් දූෂණ සහ රාජ්‍ය වත්කම් අවභාවිතා කිරීමේ චෝදනාවලට ලක්ව සිටියහ.

අරගලය (struggle) ලෙස හැඳින්වෙන වීදි විප්ලවය අවසානයේ රාජපක්ෂගේ ජනාධිපති මන්දිරය අල්ලා ගැනීමට විරෝධතාකරුවන්ට මග පෑදුවේය - ඔවුන් ඔහුගේ පිහිනුම් තටාකයේ පිහිනා ඔහුගේ ව්‍යායාමශාලාවේ ව්‍යායාම කළහ - ඔහුගේ ඉල්ලා අස්වීම සහ රටින් තාවකාලිකව පිටුවහල් වීමට බල කෙරිණි.

හය වතාවක් අගමැති ධුරය දැරූ වික්‍රමසිංහ ඔහුගේ ස්ථානයේ තබා රටේ ආර්ථිකය නැවත යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමේ කාර්යය පැවරිණි. ඔහු ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙන් (IMF) ඩොලර් බිලියන 3ක ණයක් සාර්ථකව ගෙන ඇති බව පිළිගැනුනද, පසුගිය වසර දෙක තුළ දරිද්‍රතාවය 25% දක්වා ඉහළ යාමත් සමඟ, දුප්පතුන්ට බලපාන බවට සැලකෙන කප්පාදු ප්‍රතිපත්ති හේතුවෙන් ඔහු දැඩි ලෙස ජනප්‍රිය නොවන තැනැත්තෙකු බවට පත්විය.

දිසානායකගේ NPP පසුගිය වසර දෙක තුළ මූලික සහය ගොඩනගා ගැනීම සහ සංවිධානය කිරීම සඳහා කටයුතු කර තිබූ අතර, එහි දූෂණ විරෝධී සහ විනිවිදභාවය පිළිබඳ න්‍යාය පත්‍රය සමඟින් නව ඡන්දදායකයින් රැසක් ආකර්ෂණය කරගෙන තිබුණි. එමෙන්ම JVP හි වඩාත් අන්තවාදී මාක්ස්වාදී පණිවිඩ පෙනෙන්නට නොතිබුණි. දිසානායක තම පක්ෂය අතීතයේ සිදු වූ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවලින් දුරස් කිරීමට උත්සාහ කර තිබූ අතර, සිදු වූ ඝාතන සම්බන්ධයෙන් සමාව ඉල්ලා තිබුණි.

ප්‍රධාන වශයෙන් ආර්ථිකය කේන්ද්‍ර කරගත් මැතිවරණයකදී, දිසානායක අරගලයේදී මතු වූ කෝපය සහ පීඩාව ප්‍රයෝජනයට ගැනීමට සමත් වූ බව පෙනුණි. ඔහුගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ දේශපාලන ප්‍රභූන් විවේචනයට ලක්වූ අතර දූෂණය සහ දේශපාලන අනුග්‍රහය අවසන් කිරීමට පොරොන්දු විය, දූෂණය සහ ආර්ථික අපරාධ සඳහා වගකිව යුතු අය අවසානයේ වගවීමට ලක් වනු ඇති බවට පොරොන්දු විය. ඔහු IMF ගිවිසුමේ කොන්දේසි යළි සාකච්ඡා කිරීමට ද පොරොන්දු වී ඇත.

"මැතිවරණ ප්‍රතිඵලය පැහැදිලිව පෙන්නුම් කරන්නේ 2022 දී අපි දුටු නැගිටීම තවම අවසන් වී නැති බවයි," යැයි කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ දේශපාලන විද්‍යාඥ ප්‍රදීප් පීරිස් පැවසීය.

මැතිවරණ ප්‍රතිඵල නිවේදනය කරන විට කොළඹ වීදිවල සතුටුවන අය දැකගන්නට ලැබුණි. සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ සේවය කරන මොහොමඩ් දිල්ෂාද් (50) පැවසුවේ වසර ගණනාවක් තිස්සේ එකම පක්ෂ දෙකකට ඡන්දය දීමෙන් පසු ජනතාව  කෝපයට පත්ව සිටි බවයි.
"අනුර කවදාවත් රට පාලනය කර නැහැ. මේ වතාවේ ජනතාව විශාල බලාපොරොත්තුවකින් ඔවුන්ට වරමක් දී තිබෙනවා," දිල්ෂාද් පැවසීය. "ජනතාවට ක්‍රම වෙනසක් අවශ්‍යයි. ඔවුන් රජයේ වියදම් අඩු කරන බවට පොරොන්දු වී තිබෙනවා. ඔවුන් සියලු පොරොන්දු ඉටු කළ යුතුයි."
මැතිවරණයට තරග කළ අය අතර හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභයගේ ඥාතියෙකු වන නාමල් රාජපක්ෂ ද සිටියේය. ඔහු ඔහුගේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ සේවය කර තිබුණි. නමුත් 2019 දී රාජපක්ෂ ලැබූ ප්‍රබල ජයග්‍රහණයේ සිට දේශපාලන පරිසරය කෙතරම් වෙනස් වී ඇත්දැයි පෙන්නුම් කරමින්, නාමල් සිව්වන ස්ථානයට පත් වූ අතර ඡන්දවලින් 3%කට අඩු ප්‍රමාණයක් ලබා ගත්තේය.

(ද ගාර්ඩියන් පුවත්පතේ ලිපිය - Hannah Ellis-Petersen South Asia වාර්තාකරු
අතිරේක වාර්තාකරණය Aanya Wipulasena Colombo)