පෘථිවිය හැරුණු විට සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයට අයත් ඉතිරි ග්‍රහලෝක හතම අහසේ පෙළගැසී දැක්වෙන දුර්ලභ අහස් සංදර්ශනයක් අද (25) සිට 28 දක්වා කාලය තුළ හිරු බැස ගිය පසු දැකගත හැකි බව කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ භෞතික විද්‍යා අංශයේ අංශාධිපති, තාරකා විද්‍යා හා අභ්‍යවකාශ විද්‍යා ඒකකයේ අධ්‍යක්ෂ සහ නවීන තාක්ෂණ පිළිබඳ ආතර් සී ක්ලාක් ආයතනයේ සභාපති මහාචාර්ය චන්දන ජයරත්න මහතා පවසයි.
මෙම විශේෂ සංදර්ශනය ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවට ඉතා පැහැදිලිව දර්ශනය වන්නේ ලබන 28 වැනිදා වන අතර, මෙවැනි විරල දර්ශනීය ග්‍රහ සංදර්ශනයක් නැවත දැකගැනීමට 2040 වසර දක්වා වූ දීර්ඝ කාලයක් බලා සිටීමට සිදුවන බවද මහාචාර්යවරයා අවධාරණය කරයි.
මහාචාර්ය ජයරත්න මහතා විශේෂයෙන් පෙන්වා දෙන්නේ ඉර බැස ගිය පසු රාත්‍රී 7.10 පමණ වන විට බුධ හා සෙනසුරු ග්‍රහලෝක බටහිර ක්ෂිතිජයෙන් බැස යන බැවින්, මෙම දුර්ලභ ග්‍රහ සංදර්ශනය මනාව නැරඹීම සඳහා බටහිර ක්ෂිතිජය පැහැදිලිව පෙනෙන ස්ථානයක සිට නැරඹීම වඩාත් සුදුසු බවයි. ඒ අනුව, ගොඩනැගිල්ලක ඉහළ තට්ටුවකට යාම හෝ කඳු මුදුනකට යාම මෙම අහස් දසුන නැරඹීම සඳහා වඩා යෝග්‍ය වන බව එතුමා පෙන්වා දෙයි.
මහාචාර්යවරයා පැහැදිලි කරන පරිදි, සියලුම ග්‍රහලෝක අහස හරහා එකම පොදු මාර්ගයක් අනුගමනය කරන බැවින්, බටහිර සිට නැගෙනහිරට ඇද ඇති මනඃකල්පිත රේඛාවක් දෙස දළ වශයෙන් බැලීමෙන් ඒවා හඳුනාගැනීම පහසු වනු ඇත.
මහාචාර්ය චන්දන ජයරත්න මහතා ග්‍රහලෝක හඳුනාගැනීම සඳහා පහත පියවර අනුගමනය කරන ලෙස උපදෙස් ලබා දෙයි:
1. හිරු බැසගිය ස්ථානයට ඉහළින් බටහිර අහස දෙස බැලීමෙන් නිරීක්ෂණය ආරම්භ කරන්න.
2. සිකුරු ග්‍රහයා අහසේ දීප්තිමත්ම ග්‍රහයා ලෙස බටහිර අහසේ පැහැදිලිව දිස්වනු ඇත.
3. සෙනසුරු සහ බුධ ග්‍රහලෝක සිකුරුට මඳක් පහළින් ක්ෂිතිජයට ආසන්නව පිහිටා ඇති අතර, රාත්‍රී 7.10 පමණ වන විට මෙම ග්‍රහලෝක දෙක බැස යනු ඇත. එබැවින් නිරීක්ෂණය සඳහා හිරු බැස ගිය වහාම ස්ථානගත විය යුතුය.
4. සෙනසුරු සහ සිකුරු ග්‍රහලෝක දෙක අතර මනඃකල්පිත රේඛාවක් ඇඳ, එම රේඛාව ඔස්සේ ඉහළට යමින් බ්‍රහස්පති ග්‍රහලෝකය සොයාගත හැකිය.
5. එම රේඛාව තවදුරටත් අනුගමනය කරමින් ඉහළට බැලූවිට, අඟහරු ග්‍රහයා නැගෙනහිර දෙසින් රතු පැහැයෙන් දිදුලන ආකාරය පෙනෙනු ඇත.
මහාචාර්ය ජයරත්න මහතා වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කරන්නේ, සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ග්‍රහලෝක හතෙන් දෙකක් - නෙප්චූන් සහ යුරේනස් - පියවි ඇසට නොපෙනෙන බවයි. එහෙත් යම් පුහුණුවක් සහිතව දුරේක්ෂයකින් බැලූවිට:
1. සිකුරු ග්‍රහයාට මඳක් පහළින් බටහිරට වන්නට නිල් පැහැයෙන් දිදුලන නෙප්චූන් ග්‍රහලෝකය දැකගත හැකිය.
2. බ්‍රහස්පති සහ සිකුරු අතර මැදින් මඳක් නිල් පැහැයෙන් යුරේනස් දිස්විය හැකිය.
## දුර්ලභ අහස් සංදර්ශනයේ විද්‍යාත්මක වැදගත්කම
මෙම විශේෂ අහස් සංදර්ශනය විද්‍යාත්මක වශයෙන් ද ඉතා වැදගත් වන්නේ, සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ග්‍රහලෝක සියල්ලම එකවර එකම කාලයක දි අහසේ දැකගැනීමට හැකි අවස්ථා ඉතා විරල වන බැවිනි. සාමාන්‍යයෙන් සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ග්‍රහලෝක විවිධ කක්ෂ වල ගමන් කරන හෙයින් ඒවා එකිනෙකට වෙනස් ස්ථානවල පිහිටා තිබේ.
මෙවැනි ග්‍රහ පෙළගැස්මක් සිදුවන්නේ ග්‍රහලෝක එකිනෙක සාපේක්ෂව විශේෂ පිහිටීමකට පත්වන විටදී වන අතර මෙය තාරකා විද්‍යාත්මක වශයෙන් සලකා බැලීමේදී ඉතා වැදගත් සංසිද්ධියකි. මෙම ග්‍රහ සංදර්ශනය වසර 16කට වැඩි කාලයකට පසුව නැවත දැකගත හැකි වන්නේ 2040 වසරේදී බව මහාචාර්ය ජයරත්න මහතා පෙන්වා දෙයි.
මහාචාර්ය චන්දන ජයරත්න මහතා සඳහන් කරන පරිදි, මෙවැනි විරල අහස් සංදර්ශන, විශේෂයෙන් පාසල් දරුවන් ඇතුළු සාමාන්‍ය ජනතාව තුළ තාරකා විද්‍යාව කෙරෙහි ඇති උනන්දුව හා කුතුහලය වර්ධනය කිරීමේ හොඳ අවස්ථාවක් සපයයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ තාරකා විද්‍යාව සහ අභ්‍යවකාශ විද්‍යාව පිළිබඳව ප්‍රමුඛතම විද්වතකු වන මහාචාර්ය ජයරත්න මහතා, අධ්‍යාපනික ආයතන, පාසල් සහ විශ්වවිද්‍යාල ඇතුළු සියලු අධ්‍යාපන මධ්‍යස්ථාන මෙම දුර්ලභ අවස්ථාව ප්‍රයෝජනයට ගෙන සිසුන් තුළ තාරකා විද්‍යා දැනුම සහ විද්‍යාත්මක කුතුහලය වර්ධනය කිරීමට කටයුතු කරන ලෙසද ඉල්ලා සිටියි.
මෙම දුර්ලභ සංදර්ශනය නිරීක්ෂණය සඳහා විශේෂ උපකරණ අවශ්‍ය නොවුවද, දුරේක්ෂයක් හෝ කැමරාවක් භාවිතා කිරීමෙන් මෙම අහස් දසුන වඩාත් පැහැදිලිව දැකගත හැකි බවද මහාචාර්යවරයා පවසයි. විශේෂයෙන් නෙප්චූන් සහ යුරේනස් ග්‍රහලෝක දැකීම සඳහා දුරේක්ෂයක් භාවිතය අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, අනෙකුත් ග්‍රහලෝක පියවි ඇසට පවා පැහැදිලිව දිස්වනු ඇත.
ඉර බැසීමත් සමඟම නිරීක්ෂණය ආරම්භ කිරීම වැදගත් වන්නේ බුධ සහ සෙනසුරු ග්‍රහලෝක ක්ෂිතිජයට ආසන්නව පිහිටා ඇති බැවින් ඉක්මනින් බැස යන බැවිනි. එසේම, බටහිර ක්ෂිතිජය පැහැදිලිව පෙනෙන ස්ථානයක සිට නිරීක්ෂණය කිරීම මෙම අහස් දසුන වඩාත් පැහැදිලිව දැකගැනීමට උපකාරී වනු ඇත.
මහාචාර්ය ජයරත්න මහතා පෙන්වා දෙන පරිදි, මෙම දුර්ලභ ග්‍රහ සංදර්ශනය පැහැදිලිව දැකගැනීම සඳහා වලාකුළු රහිත පැහැදිලි අහසක් අවශ්‍ය වේ. අහස වලාකුළින් වැසී ඇති අවස්ථාවලදී මෙම දසුන මනාව නිරීක්ෂණය කිරීමට නොහැකි විය හැකි බැවින්, කාලගුණ තත්ත්වය පිළිබඳව අවධානයෙන් සිටීම වැදගත් වේ.
ශ්‍රී ලංකාවේ කාලගුණ තත්ත්ව අනුව බලන විට මාර්තු 28 වැනි දින වලාකුළු රහිත පැහැදිලි අහසක් අපේක්ෂා කළ හැකි බැවින්, එදින මෙම දුර්ලභ ග්‍රහ සංදර්ශනය මනාව දැකගැනීමට ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට හොඳ අවස්ථාවක් ලැබෙනු ඇති බව තාරකා විද්‍යා විශේෂඥයින් පෙන්වා දෙති.
මෙම දුර්ලභ අහස් සංදර්ශනය පිළිබඳව මහජනයා දැනුවත් කිරීම ඉතා වැදගත් වන අතර, කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ තාරකා විද්‍යා හා අභ්‍යවකාශ විද්‍යා ඒකකය ඇතුළු තාරකා විද්‍යා ආයතන මෙම දුර්ලභ අවස්ථාව පිළිබඳව මහජනයා දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන් දියත් කර ඇත.
මෙම සංදර්ශනය වැදගත් වන්නේ ශ්‍රී ලාංකිකයන් වන අපට වසර 15කට වඩා වැඩි කාලයකට පසුව නැවත දැකගත හැකි වන මෙම දුර්ලභ අහස් සංදර්ශනය දැකගැනීමට ඉදිරි දින කිහිපය තුළ අවස්ථාව ලැබෙන බැවිනි. ඒ අනුව මාර්තු 25 සිට 28 දක්වා කාලසීමාව තුළ, විශේෂයෙන් 28 වැනි දින, හිරු බැස ගිය පසු රාත්‍රී 7.00 පමණ බටහිර ක්ෂිතිජය දෙස බැලීම මගින් මෙම දුර්ලභ අහස් සංදර්ශනය මනාව නැරඹීමට අපට හැකි වනු ඇත.
Comments
Post a Comment
Your comment will be visible after approval