CEB in an attempt to increase electricity tariffs by up to 40% in April

ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය (ලං.වි.ම.) දැඩි මූල්‍ය අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටින අතර, ඉදිරි මාසයේදී විදුලි ගාස්තු 40% දක්වා ඉහළ නැංවීමට සිදුවිය හැකි බව ලං.වි.ම. ඇතුළත ආරංචි මාර්ග උපුටමින් ඉරිදා සන්ඩේ මෝර්නිං පුවත්පත සඳහන් කරයි. පෙබරවාරි මාසයේ සැලකිය යුතු මූල්‍ය පාඩු ලැබීම මේ තත්ත්වයට හේතු වී ඇත.


 අනාවරණය වූ පරිදි, පෙබරවාරි මාසය සඳහා ලං.වි.ම. ආසන්න ලාභ/පාඩු ප්‍රකාශනයට අනුව, පෙර කාලපරිච්ඡේදයට සාපේක්ෂව ආදායමෙන් 40.3% ක අඩුවීමක් පෙන්නුම් කරමින් රුපියල් මිලියන 11,367 ක සැලකිය යුතු පාඩුවක් වාර්තා වී ඇත.

ගිගාවොට් පැය 1,321 ක සැලකිය යුතු විදුලි ප්‍රමාණයක් උත්පාදනය කළද, විදුලි අලෙවියෙන් රුපියල් මිලියන 26,211 ක් සහ වෙනත් ආදායම් මූලාශ්‍රවලින් රුපියල් මිලියන 2,000 ක් ලෙස මාසය සඳහා මුළු ආදායම රුපියල් මිලියන 28,211 ක් පමණක් වී තිබේ.


කෙසේ වෙතත්, උත්පාදන, සම්ප්‍රේෂණ, බෙදාහැරීම් සහ ආයතනික වියදම් ඇතුළත් විකුණුම් ස්ථානයේ මුළු පිරිවැය රුපියල් මිලියන 39,579 ක් වී ඇති අතර, එය ඒකකයක් සඳහා රුපියල් 9.78 ක පාඩුවකට හේතු වී තිබේ.

තවද, ලං.වි.ම. තාප විදුලි උත්පාදනය ගිගාවොට් පැය 159 ක් සඳහා රුපියල් මිලියන 7,247 ක මුළු පිරිවැයක් දරා ඇති අතර, එමඟින් ඒකකයක පිරිවැය රුපියල් 45.44 ක් වී ඇත.

අනෙක් අතට, ලං.වි.ම. ගල්අඟුරු බලාගාර ගිගාවොට් පැය 433 ක් රුපියල් මිලියන 8,238 ක මුළු පිරිවැයකින් උත්පාදනය කර ඇති අතර, එහි ඒකකයක පිරිවැය රුපියල් 19.02 ක් පමණක් වී ඇත.

පෙබරවාරි මාසය සඳහා විදුලිය උත්පාදනයේ බර තැබූ සාමාන්‍ය පිරිවැය ඒකකයකට රුපියල් 23.03 ක් ලෙස ගණනය කර ඇති අතර, එය සාමාන්‍ය විකුණුම් මිල වන ඒකකයකට රුපියල් 22.55 ට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ අගයක් ගන්නා බැවින් ලං.වි.ම. හි මූල්‍ය හිඟය තවදුරටත් උග්‍ර වී ඇත.

ඉහළ උත්පාදන පිරිවැයට අමතරව, ලං.වි.ම. මුළු උත්පාදනයෙන් 12% ක් නියෝජනය කරමින් ගිගාවොට් පැය 158 ක පද්ධති හානි අත්විඳ ඇති අතර, එය විකුණීම සඳහා ඇති විදුලි ප්‍රමාණය තවදුරටත් අඩු කර ඇත.

මුළු උත්පාදන පිරිවැය රුපියල් මිලියන 30,384 ක් සහ බර තැබූ සාමාන්‍ය පිරිවැය බලපෑම ඒකකයකට රුපියල් 6.24 ක් (ගල්අඟුරු බලාගාරවලින් 18.32% ක දායකත්වයක් සහිතව) වීම හේතුවෙන්, සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව ලං.වි.ම. මූල්‍යමය වශයෙන් අවදානම් තත්ත්වයක පසුවේ.


ජනවාරි මාසයේදී, ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව (PUCSL) 2025 පළමු අර්ධය සඳහා සියලුම කාණ්ඩ සඳහා සාමාන්‍යයෙන් 20% ක විදුලි ගාස්තු අඩු කිරීමක් අනුමත කර නිර්දේශ කරන ලදී. මෙම තීරණය පුළුල් මහජන උපදෙස් ලබා ගැනීමෙන් පසුව ගනු ලැබූ අතර, PUCSL විසින් දැනට පවතින ආර්ථික අභියෝග මධ්‍යයේ පාරිභෝගිකයින්ගේ මූල්‍ය බර අඩු කිරීමේ අවශ්‍යතාව පෙන්වා දී ඇත.

ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධව, ලං.වි.ම. විසින් මුලදී ජනවාරි සිට ජූනි දක්වා කාලය සඳහා "ආන්තික ආදායම් අතිරික්තයක්" ලෙස හඳුන්වන දෙයක් මත පදනම්ව 1.02% ක අඩු කිරීමක් පමණක් ශක්‍ය බව ප්‍රකාශ කර තිබේ.

ලං.වි.ම. පවා පුරෝකථනය කළ අතිරික්තය "දෝෂ මාර්ජිනය තුළ" ඇති බව තර්ක කරමින් පවතින ගාස්තු ව්‍යුහය පවත්වාගෙන යාමට යෝජනා කර ඇත.

කෙසේ වෙතත්, මණ්ඩලය තුළ, විශේෂයෙන් එහි ඉහළ කළමනාකාරිත්වයෙන් ඇති විරෝධතා තිබියදීත්, PUCSL විසින් ලං.වි.ම. ඉදිරිපත් කිරීම පිළිබඳ විස්තරාත්මක ඇගයීමක් සිදු කර අවසානයේ 20% ක අඩු කිරීමක් නිර්දේශ කර ඇත. PUCSL හි ගණනය කිරීම් අනුව වසරේ පළමු භාගය සඳහා ලං.වි.ම. ට රුපියල් බිලියන 44 ක ආදායම් අතිරික්තයක් අපේක්ෂා කරන ලදී.

මේ අතර, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) සමාලෝචනය ළඟා වන විට ලං.වි.ම. විසින් PUCSL වෙත 2025 දෙවන ගාස්තු යෝජනාව ඉදිරිපත් කිරීමට සූදානම් වන බවද වාර්තා වේ.

PUCSL විසින් ගාස්තු 20% කින් අඩු කිරීමෙන් පසුව ශ්‍රී ලංකාව ව්‍යුහාත්මක සීමාමායිමක් උල්ලංඝනය කරන බව IMF අනතුරු අඟවා ඇති අතර, මෙය මණ්ඩලයට පාඩු ලැබීමට හේතු විය හැකි අතර, IMF වැඩසටහන යටතේ විදුලිය පිරිවැය-ප්‍රතිබිම්බිත වීමේ අවශ්‍යතාවය උල්ලංඝනය කරයි.


මුලින් ජූලි මාසයට නියමිතව තිබූ ගාස්තු සංශෝධන යෝජනාව, සමාලෝචනයක් සඳහා IMF මෙහෙයුමක් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට නියමිත බැවින් අප්‍රේල් මාසයේදී ඉදිරිපත් කරනු ඇතැයි දැන් අපේක්ෂා කෙරේ.

බලශක්ති අමාත්‍ය කුමාර ජයකොඩි පසුගිය 14 වන සිකුරාදා පාර්ලිමේන්තුවට පවසා ඇත්තේ කර්මාන්ත මාර්ගෝපදේශ යටතේ සෑම මාස තුනකට වරක් ගාස්තු සංශෝධනය කළ යුතු බවයි. ලං.වි.ම. විසින් ඊළඟ කාර්තුව සඳහා දෙවන ගාස්තු යෝජනාව ඉදිරිපත් කිරීමට පෙර මාර්තු හෝ අප්‍රේල් මැද වන විට ගාස්තු වෙනස්වීමේ සම්පූර්ණ බලපෑම ඇගයීමට ලක් කරනු ඇත.

ජයකොඩි තවදුරටත් පවසා ඇත්තේ ලං.වි.ම. විසින් ඉදිරිපත් කරනු ලබන ගාස්තු යෝජනාව වත්මන් ගාස්තුවලින් ලැබෙන ආදායම, ඉන්ධන පිරිවැය, වර්ෂාපතනය, ජල විදුලි ගබඩා පුරෝකථන, නඩත්තු කාලසටහන්, පොලී අනුපාත, ආර්ථික පුරෝකථන සහ අපේක්ෂිත බලශක්ති ඉල්ලුම ඇතුළු විවිධ සාධක සැලකිල්ලට ගනු ඇති බවයි.