Decision to introduce the concept of 'family doctor'

ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය සේවා ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය වඩාත් ශක්තිමත් කිරීමේ අරමුණින් 'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය මෙරටට හඳුන්වා දීමට සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය තීරණය කර ඇත. මෙම ක්‍රියාදාමය යටතේ ග්‍රාම නිලධාරී වසම් තුනකට එක් වෛද්‍යවරයෙකු බැගින් අනුයුක්ත කරන අතර, එම සේවාව සඳහා වෙනම මධ්‍යස්ථානයක්ද ස්ථාපිත කිරීමට නියමිතය.

සෞඛ්‍ය හා ජනමාධ්‍ය නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය වෛද්‍ය හංසක විජයමුණි මහතා ප්‍රකාශ කර සිටියේ, මෙම වැඩපිළිවෙළ ප්‍රථම අදියර ලෙස ගාල්ල සහ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කවල ක්‍රියාත්මක කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි. මේ සඳහා 2025 වසර සඳහා වන අයවැයෙන් අවශ්‍ය ප්‍රතිපාදන වෙන් කර ඇති බවද ඔහු සඳහන් කළේය.


දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය ද්විතීයික හා තෘතීයික සෞඛ්‍ය සේවා කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කර ඇති අතර, ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය සේවා ක්ෂේත්‍රය යම් තරමක දුර්වල වී ඇති බව සෞඛ්‍ය විශේෂඥයින් පෙන්වා දී තිබේ. මේ හේතුවෙන් සාමාන්‍ය රෝග තත්ත්වයන් සඳහා පවා රෝහල්වලට පැමිණෙන රෝගීන් සංඛ්‍යාව අධික වීම නිසා රෝහල් පද්ධතිය මත දැඩි පීඩනයක් ඇති වී තිබේ.

මෙම තත්ත්වය විසඳීම සඳහා ගනු ලබන ක්‍රියාමාර්ගයක් ලෙස 'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය හඳුන්වා දීමට සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය තීරණය කර ඇත. මෙම ක්‍රමවේදය ලෝකයේ දියුණු රටවල සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වන ආකෘතියක් වන අතර, එමඟින් ජනතාවට වඩාත් කාර්යක්ෂම හා ප්‍රවේශ විය හැකි සෞඛ්‍ය සේවාවක් සැපයීම අරමුණු කෙරේ.

නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කළ පරිදි, මෙම නව වැඩපිළිවෙළ යටතේ ග්‍රාම නිලධාරී වසම් තුනකට එක් වෛද්‍යවරයෙකු බැගින් අනුයුක්ත කෙරෙනු ඇත. ඒ අනුව, එක් එක් ප්‍රදේශයේ ජනගහනයට අනුපාතිකව, අදාළ ප්‍රදේශයේ ජනතාවට මූලික සෞඛ්‍ය සේවා සැපයීම සඳහා වෛද්‍යවරුන් පත් කෙරෙනු ඇත.

මෙම වැඩපිළිවෙළ යටතේ, වෛද්‍යවරුන් විසින් ප්‍රදේශයේ පවුල් ඒකක හඳුනාගෙන, එම සෑම පවුලකම සෞඛ්‍ය තත්ත්වය පිළිබඳව නිරන්තර අධීක්ෂණයක් පවත්වා ගැනීමට නියමිතය. මෙමඟින් රෝග තත්ත්වයන් කල් තබා හඳුනාගැනීම, නිවාරණ සෞඛ්‍ය සේවා ලබාදීම සහ අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී විශේෂඥ සෞඛ්‍ය සේවා වෙත යොමු කිරීම සිදු කෙරේ.


'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සේවාව සඳහා වෙනම මධ්‍යස්ථාන ස්ථාපිත කිරීමටද සැලසුම් කර ඇති බව නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා පැවසීය. මෙම මධ්‍යස්ථාන තුළ මූලික රෝග විනිශ්චය සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම්, හදිසි ප්‍රථමාධාර සේවා, මූලික රසායනාගාර පරීක්ෂණ පහසුකම් සහ අත්‍යවශ්‍ය ඖෂධ ලබාදීමේ පහසුකම් ඇතුළත් වනු ඇත.


මෙම මධ්‍යස්ථාන තුළ මූලික සෞඛ්‍ය සේවා සැපයීමට අමතරව, සෞඛ්‍ය අධ්‍යාපන වැඩසටහන් පැවැත්වීම, සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධන ක්‍රියාකාරකම් සංවිධානය කිරීම සහ ප්‍රජා සෞඛ්‍ය වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කිරීම ද සිදු කෙරෙනු ඇත.


'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ පළමු අදියර ලෙස ගාල්ල සහ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කවල මෙම වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක කිරීමට තීරණය කර ඇති බව නියෝජ්‍ය ඇමති විජයමුණි මහතා ප්‍රකාශ කළේය. මෙම දිස්ත්‍රික්ක දෙක තෝරාගැනීමට හේතුව වූයේ එම ප්‍රදේශවල ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය සේවා ක්ෂේත්‍රයේ පවතින අභියෝග සහ එම ප්‍රදේශවල ජනගහන විතරණය ආදරුවෙන් වඩාත් පුළුල් අත්දැකීමක් ලබාගත හැකි වීමයි.

ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ නාගරික, අර්ධ නාගරික සහ ග්‍රාමීය ජනගහනය නියෝජනය වන අතර, මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය වතු ආශ්‍රිත ජනාවාස සහ දුෂ්කර ප්‍රදේශවල ජනතාව නියෝජනය කරයි. මෙම විවිධත්වය තුළින් ව්‍යාපෘතියේ සාර්ථකත්වය තක්සේරු කිරීමට පහසු වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.


මෙම වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා 2025 වසරේ අයවැයෙන් අවශ්‍ය මුදල් ප්‍රතිපාදන වෙන් කර ඇති බව නියෝජ්‍ය ඇමතිවරයා සඳහන් කළේය. මෙම මුදල් වෙන් කිරීම් යටතේ, අවශ්‍ය මානව සම්පත් සැපයීම, මධ්‍යස්ථාන ස්ථාපිත කිරීම සහ අවශ්‍ය උපකරණ හා ඖෂධ සැපයීම සඳහා මුදල් යොදවනු ඇත.

මෙම වැඩසටහන සාර්ථක වුවහොත්, ඉදිරි වසර තුළ දිවයිනේ සෙසු දිස්ත්‍රික්කවලටද 'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය ව්‍යාප්ත කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවද නියෝජ්‍ය ඇමතිවරයා පැවසීය.


'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය ක්‍රියාත්මක කිරීම තුළින් අපේක්ෂිත ප්‍රතිලාභ කිහිපයක් ඇත. ඒ අතර:

1. **ප්‍රවේශ විය හැකි සෞඛ්‍ය සේවාවක්**: පෞද්ගලික වෛද්‍ය සේවා ලබාගැනීමට අපහසු ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ජනතාවට පහසුවෙන් වෛද්‍ය සේවා ලබාගැනීමට හැකි වීම.

2. **නිවාරණ සෞඛ්‍ය සේවා**: රෝග තත්ත්වයන් මුල් අවධියේදීම හඳුනාගෙන ප්‍රතිකාර කිරීම හරහා සංකූලතා අවම කිරීම.

3. **රෝහල් පද්ධතිය මත බර අඩු කිරීම**: සාමාන්‍ය රෝග තත්ත්වයන් සඳහා ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය මධ්‍යස්ථානවලට යොමු වීම නිසා රෝහල්වල තදබදය අඩු කිරීම.


4. **පිරිවැය කාර්යක්ෂමතාව**: සංකූල රෝග තත්ත්වයන් ඇති වීමට පෙර රෝග තත්ත්වයන් හඳුනාගැනීම හරහා දිගුකාලීන සෞඛ්‍ය පිරිවැය අඩු කිරීම.

5. **ජීවන තත්ත්වය ඉහළ නැංවීම**: නිරන්තර සෞඛ්‍ය අධීක්ෂණය හරහා ජනතාවගේ සමස්ත සෞඛ්‍ය තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීම.


කෙසේ වුවද, මෙම වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී යම් අභියෝග හා බාධකවලට මුහුණ දීමට සිදුවිය හැකි බව සෞඛ්‍ය විශේෂඥයන් පෙන්වා දෙයි. ඒ අතර:

1. **වෛද්‍යවරුන්ගේ හිඟය**: ප්‍රමාණවත් තරම් වෛද්‍යවරුන් සංඛ්‍යාවක් නොමැති වීම.

2. **යටිතල පහසුකම්**: මධ්‍යස්ථාන ස්ථාපිත කිරීම සඳහා සුදුසු ස්ථාන හා අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් සැපයීම.

3. **ප්‍රතිපාදන කළමනාකරණය**: දිගුකාලීනව මෙම වැඩපිළිවෙළ පවත්වාගෙන යාම සඳහා අවශ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන සහතික කිරීම.

4. **ප්‍රජා දායකත්වය**: ප්‍රජාව මෙම සේවාව ප්‍රයෝජනයට ගැනීම සඳහා දිරිගැන්වීම සහ දැනුවත් කිරීම.


සමස්තයක් ලෙස, 'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය හඳුන්වා දීම ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය සේවා ක්ෂේත්‍රයේ සැලකිය යුතු ඉදිරි පියවරක් ලෙස සැලකිය හැකිය. මෙය ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය සේවා ක්ෂේත්‍රය ශක්තිමත් කිරීම හරහා සමස්ත සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වනු ඇත.

ගාල්ල හා මාතලේ දිස්ත්‍රික්කවල පළමු අදියර ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් පසු, එහි ප්‍රතිඵල අධ්‍යයනය කර, අවශ්‍ය වෙනස්කම් සිදු කරමින් දිවයිනේ සෙසු ප්‍රදේශවලටද මෙම සංකල්පය ව්‍යාප්ත කිරීමට රජය අපේක්ෂා කරයි.

ජනතාවට වඩාත් කාර්යක්ෂම හා ප්‍රවේශ විය හැකි සෞඛ්‍ය සේවාවක් සැපයීමේ අරමුණින් ක්‍රියාත්මක කරන මෙම 'පවුලේ වෛද්‍යවරයා' සංකල්පය, රටේ සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියේ දිගුකාලීන ගැටලු විසඳීමට හා ජනතාවගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.